derez-uheloc'h
Brezhoneg
Etimologiezh
- Ger kevrennek savet diwar an anv-kadarn derez ha derez-uheloc'h an anv-gwan uhel.
Anv-kadarn
derez-uheloc'h /ˌdere(z)yˈ(h)ɛlːɔx/ gourel
- (Yezhadur) Unan eus derezioù an anvioù-gwan, pe adverboù 'zo.
- DEREZ UHELOC'H. - Lakaet e vez un anv-gwan pe un adverb en derez-se en ur stagañ outañ an dibenn -OC'H. gouiziek, gouiziekoc'h ; tost, tostoc'h — (Frañsez Kervella, Yezhadur Bras ar Brezhoneg, Brest, 1947, 1976, p. 324.)
- Evit implij anezho en derez-uheloc'h pe en derez-uhelañ, e vez staget outo an dibenn "-er" -oc'h hag "-est" -añ pa vezont berr a-walc'h; pa vezont hiroc'h avat e vez lakaet "more" ha "most" dirazo. — (Raymond Delaporte, Elementary Breton-English dictionary Geriadurig saozneg-brezhoneg, Mouladurioù Hor Yezh, Lesneven, 1990, p. ix.)
- Evit implijout an anvioù-gwan en derez-uheloc'h pe en derez-uhelañ e vez staget outo an dibenn -er (-oc'h) hag -(e)st (-añ) gant an dibennoù ret. — (Gérard Cornillet, Wôrterbuch Bretonisch-Deutsch Deutsch-Bretonisch, Buske, Hamburg, 2006, p. 378.)
Notenn : e yezhoù 'zo e vez furmet an derez-uheloc'h dre stagañ un dibenn-ger : -oc'h e brezhoneg ; -ach e kembraeg ; -er e saozneg hag en alamaneg... E yezhoù all e reer gant un adverb derez : plus e galleg ; more e saozneg... Yezhoù all c'hoazh a ra gant ur c'hlitik pe gant troadoù.
Skouerioù brezhonek
- Abafoc'h, abretoc'h, aesoc'h, aezetoc'h, aliesoc'h, ampartoc'h, amploc'h, anaoudekoc'h, aonikoc'h,
- Bamusoc'h, barrekoc'h, berroc'h, bihanoc'h, birvidikoc'h, boemusoc'h, boukoc'h, boulloc'h, bourrusoc'h, brasoc'h, bravoc'h, breskoc'h, brokusoc'h, buanoc'h, buhezekoc'h,
- C'hwekoc'h, c'hwervoc'h
- Dañjerusoc'h, dellezekoc'h, dereatoc'h, diaesoc'h, didalvesoc'h,didrabasoc'h, didrousoc'h, dieupoc'h, difraeoc'h, digamambreoc'h, digoroc'h, digoustoc'h, dilentoc'h, diotoc'h, disheñveloc'h, diskiantoc'h, displijusoc'h, disteroc'h, divalavoc'h, donoc'h, doñvoc'h, drantoc'h, drastusoc'h, drouklivetoc'h, droukoc'h, drusoc'h, dudiusoc'h, duoc'h,
- Eeunoc'h, emgaroc'h, emsavoc'h, enkoc'h, enorusoc'h, estonusoc'h, eürusoc'h, euzhusoc'h, evurusoc'h,
- Fallakroc'h, falloc'h, fentusoc'h, finoc'h, flammoc'h, flemmusoc'h, flouroc'h, folloc'h, fonnusoc'h, fraeshoc'h, frankoc'h, freskoc'h, fromusoc'h, frouezhusoc'h, furoc'h,
- Galloudekoc'h, galloudusoc'h, garvoc'h, glasoc'h, glepoc'h, gorrekoc'h, goudoroc'h, gouestoc'h, gouiziekoc'h, goustadikoc'h, goustatoc'h, grevusoc'h,
- Gwakoc'h, gwanoc'h, gwashoc'h, gwelloc'h, gwennoc'h, gweroc'h, gwiroc'h,
- Hardishoc'h, hegaratoc'h, hekoc'h, heñveloc'h, herroc'h, herrusoc'h, hetusoc'h, hiroc'h, hoalusoc'h,
- Iskisoc'h, izeloc'h,
- Joausoc'h,
- Kaeroc'h, kaletoc'h, kalonekoc'h, karantezusoc'h, kasausoc'h, kempennoc'h, kentoc'h, keroc'h, kerseüsoc'h, kizidikoc'h, klañvoc'h, klokoc'h, klosoc'h, klouaroc'h, koantoc'h, koshoc'h, kranoc'h, kreñvoc'h, krisoc'h, kuñvoc'h,
- Lamproc'h, laoskoc'h, laouenoc'h, larkoc'h, lartoc'h, lealoc'h, ledanoc'h, lemmoc'h, lennusoc'h, lentoc'h, liesoc'h, lijeroc'h, lirzhinoc'h, lorc'husoc'h, louetoc'h, lousoc'h, lufrusoc'h, lugernusoc'h
- Madelezhusoc'h, mallusoc'h, marzhusoc'h, melenoc'h, melkoniusoc'h, mentekoc'h, mistroc'h, moaloc'h, mortoc'h, munutoc'h,
- Nec'hetoc'h, nerzhusoc'h, nesoc'h, nevesoc'h, niverusoc'h,
- Oadetoc'h, onestoc'h, otusoc'h, oueskoc'h,
- Paouroc'h, pelloc'h, peoc'husoc'h, peskedusoc'h, peuzziwiskoc'h, pilpousoc'h, pinvidikoc'h, pishoc'h, plijusoc'h, poaniusoc'h, poellekoc'h, ponneroc'h, pouezusoc'h, pounneroc'h, prederietoc'h, primoc'h, priziusoc'h, propoc'h, proproc'h,
- Raloc'h, reishoc'h, reutoc'h, risklusoc'h, rokoc'h, rouesoc'h, rusoc'h, rustoc'h,
- Sammetoc'h, saourusoc'h, sartoc'h, savetoc'h, sebezusoc'h, sec'hedusoc'h, sevenoc'h, siouloc'h, siriusoc'h, skañvoc'h, skedusoc'h, skiltroc'h, skiltrusoc'h, sklaeroc'h, skuishoc'h, sonnoc'h, sotoc'h, souezhetoc'h, souezhusoc'h, souploc'h, spisoc'h, splannoc'h, spontetoc'h, spontusoc'h, stagusoc'h, stankoc'h, startoc'h, strafuilhetoc'h, strishoc'h, suroc'h,
- Taeroc'h, tagnousoc'h, talekoc'h, talvoudusoc'h, tanavoc'h, teneroc'h, tennoc'h, teñvaloc'h, terruploc'h, tevoc'h, tommoc'h, tostoc'h, toulloc'h, trenkoc'h, treutoc'h, treuzwelusoc'h, tristoc'h, trouzusoc'h, truekoc'h, truezusoc'h, truilhekoc'h, trummoc'h,
- Uheloc'h, uveloc'h,
- Viloc'h,
- Yac'hoc'h, yac'husoc'h, yaouankoc'h, yenoc'h, yostoc'h,
- an anv-gwan-verb : brudetoc'h, desketoc'h, drouklivetoc'h, kuzhetoc'h, mantretoc'h, nec'hetoc'h, troetoc'h e-kichen doareoù all : muioc'h gwisket, muioc'h livet, ...
- direizhderioù :
- drouk a c'hall ober droukoc'h pe gwashoc'h;
- mat a c'hall ober "matoc'h" e-barzh marc'hadmatoc'h, met gwell pe gwelloc'h eo an derez-uheloc'h;
- fall a ra "falloc'h" pe gwazh, pe "gwashoc'h";
- kalz a ra muioc'h, a vez implijet a-wechoù dirak anvioù-gwan-verb, hag anv-ioù-gwan hag a grog gant di- : diboan, didorr, difiñv, diluzy, disamm, ...
- fraezh, hardizh, kozh, pizh, reizh, serzh, skuizh, strizh , a ra fraeshoc'h, hardishoc'h, koshoc'h, pishoc'h, reishoc'h, sershoc'h, skuishoc'h, strishoc'h ,
- "didrouz, druz, kriz, nevez, ruz," a ra "didrousoc'h, drusoc'h, krisoc'h, nevesoc'h, rusoc'h",
- "abred, goustad, nebeud, yud ", a ra "abretoc'h, goustatoc'h, nebeutoc'h, yutoc'h";
- Alies war-lerc'h an anv-kadarn :
- — An dra-ze ne vezo ket pell evit beza great, eme Alexis ; biskoaz den n'en devezo debret kik freskoc'h. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 282.)
- A-wechoù dirak an anv-kadarn (hep ger-mell) :
- Va c'hrediñ a c'hellit, n'eus ket bet biskoazh falloc'h soudarded, [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 226.)
- N'eo ket difennet d'an den a labour klask kaout gwelloc'h pae, mar gell en onestiz. — (Kannadig ar Galoun Zakr, 1910, p. 262.)
- Kontant on, end-eeun, da ober brasoc'h anaoudegezh gant va c'henderv. — (Brogarour, Onenn, 1936, p. 64.)
- Me a ranko ober gwasoh traou evid evel-se. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 196.)
- Mari he-deus bet kaeroh chañs evidon-me. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 227.)
- Brasoc'h genaoueien a ze oc'h, ma n'ouzoc'h ket pegement gwerzañ ho pesked. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 125.)
- Berroc'h korf e-neus hemañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 242.)
- O ! droukoc'h bugel eo ive. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 242.)
- Munutoc'h bugel eo e vreur evitañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 242.)
- Bez ebet, a soñjen, ne vezo morse bravoc'h ha stankoc'h bleunioù warnañ eget bez Kristina. — (Pêr Denez, Glas evel daoulagad c'hlas na oant ket ma re, Al Liamm, 1979, p. 85.)
- e troiennoù evel kaer pe gaeroc'h
- Met dre ma teue en oad, an aotrou a deue trist pe dristoc'h bemdez, hag alies e ouele pa selle eus e vab. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 60.)
- Ar baotred a lavare kaer pe gaeroh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 29.)
- Ar forbaned-se a zo toud fall pe falloh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 29.)
- Ar re-mañ a zo toud reud pe reutoh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 29.)
- c'hoari kreñv pe greñvoc'h
- e troiennoù evel muioc'h-mui
- e troiennoù evel muioc'h-muiañ
- e troiennoù evel brasoc'h a se, gwashoc'h a se /gwazh a se, gwelloc'h a se / gwell a se
- Brasoc'h genaoueien a ze oc'h, ma n'ouzoc'h ket pegement gwerzañ ho pesked. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 125.)
- War-lerc'h seul
- * Seul dostoc'h, seul dommoc'h, seul nebeutoc'h a blas. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 312.)
Troidigezhioù
- alamaneg : Komparativ (de) gourel
- galleg : comparatif de supériorité (fr) gourel
- gresianeg : συγκριτικός (el) (sygkritikós) gourel
- hungareg : középfok (hu)
- italianeg : comparativo di maggioranza (it) gourel
- iwerzhoneg : breischéim (ga) benel
- kembraeg : gradd gymharol (cy) benel
- nederlandeg : vergrotende trap (nl) gourel
- poloneg : stopień wyższy (pl) gourel
- saozneg : comparative (en) , comparative degree (en)
- spagnoleg : comparativo de superioridad (es) gourel
