kozh
Mont d’ar merdeerezh
Mont d’ar c’hlask
 Gwelet ivez : Kozh
|
Brezhoneg
Etimologiezh
- (Anv-gwan) Kavet en henvrezhoneg (coth).
- Meneget er C'hatolikon (coz).
- Da geñveriañ gant ar gerioù coth en kerneveureg, cottos en galianeg.
- Anavezet evel anv-tiegezh : (Le) Coz.
- (Furm verb) Savet diwar « kozh- », pennrann ar verb « kozhañ », hep dibenn-ger.
Anv-gwan
| Derez | Furm |
| Derez-plaen | kozh |
| Derez-uheloc'h | koshoc'h |
| Derez-uhelañ | koshañ |
| Derez-estlammiñ | koshat |
kozh /ˈkoːs/; ken kozh, koshoc'h, koshañ, koshat.
- Zo o vevañ, o padout abaoe pell.
- Ur wezh e oa un intañvez kozh ha paour, hag he devoa tri mab. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 11.)
- Eun den koz an nevoa daou vab : Herri, an hini henan, ha Charlez, ar yaouankan. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 1.)
- Lakaet dirak ur sifr evit merkañ an oad, oadet a...bloaz.
- <skouer>.
- Zo anezhañ abaoe pell.
- <skouer>.
- dirak un anv-kadarn, gwelout kozh tra
- kozh ar c'hoshañ
- Koz ar c'hosa e oa, ha ne oa nemet gwelloc'h a ze : kalon ar re goz a zo tenerik. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 11.)
- kozh-douar, kozh-ebestel, kozh-kabac'h
- mamm-gozh
- mammig kozh
- gwechall gozh
- hini kozh, unan kozh
- hini gozh, unan gozh
- dirak un anv-kadarn , da ziskouez dispriz:
- Ro peoh, koz klakenn ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 278.)
- gant kemmadur war e lerc'h :
- [...] hag ur c'hozh vouezhig a gomz outañ, lemm ha roc'hellus e-giz rodoù karrig an Ankoù o wigourat e-pad an nozvezhioù goañv. — (Ivon Krog, Eur Zac'had Marvailhou, Buhez Breiz, Kemper, 1924, p. 154.)
- Hag e oa lakeet da gousked war ar zolier gant eur goz vallin en-dro dezañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 480.)
- derez-kevatal: ken kozh, ker kozh
- dirak un anv-kadarn, war-lerc'h ar ger-mell:
- Iac'h eo adarre, ar goz hini-man ? — (Gwillerm, Ar Weladen, Ar Bobl niv. 341, 1911, p. 2c.)
- Kement a dourni 'ra gante 'vel gant ur c'hozh taboulin. — (Fañch an Uhel, Soniou Breiz-Izel 2, Pariz, 1891, 1971, p. 118.)
- Te zo aze c'hoaz, koz loen vil? — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 115.)
- Ar hoz klakenn-ze a vez aze o troukkomz diwar-benn an dud. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 146.)
- ... stolikez ur c'hozh prenestr , — (GWE, p. 76.)
- Daoust da se, ne zeuis ket a-benn an deiz-se da zibluañ va c'hlujar, ur c'hozh kabiten war al listri-kenwerzh, rak na zoken un diner n'am boa distaget dioutañ. — (Jarl Priel, Va Buhez e Rusia, Al Liamm, 1955, p. 11.)
- N'ouzon ket hag-eñ e weler c'hoazh an dimezell-noz e Kervel. Lavarout a reer ez eus c'hoazh dioute er c'hozh kestell hag er c'hozh manerioù. — (Erwan Berthou, En bro Dreger a-dreuz parkoù, Mouladurioù Hor Yezh, 1985, p. 29.)
Gerioù heñvelster
- hen (nebeut implijet)
Deveradoù
Gerioù kevrennek
Troioù-lavar
Divinadelloù
- Piw a zo ken koz hag e dad ha kosoc'h evid e vamm ? – Mab ar C'hoz, nemed ur Gozenn a vefe e vamm ive. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 328.)
Krennlavarioù
- N'a ket da goz an hini na laosk ket a avel euz e gof. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 310.)
- Dreist moue ar gazeg koz e vez kabestret an ebeulez. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 311.)
Troidigezhioù
Anv-kadarn
kozh /ˈkoːs/ gourel
- Den n'eo ket yaouank.
- <skouer>.
- War-lerc'h ur raganv niveriñ:
- Bez' e oa ur wech daou gozh hag o doa ur verc'h pennhêrez. — (Marsel Klerg, Faltazi an amzerioù kent, Mouladurioù Hor Yezh, 1999, p. 139.)
- Bremañ emañ an daou gozh o-unan er c'hroaz-hent. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 44.)
- Diskar (diwar-benn al loar).
- <skouer>.
- douar kozh
- Gwella ed a vez bremañ a vez war goz. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 277.)
- En troiennoù
- war ar c'hozh: pa vezer erru kozh.
Furm verb
kozh /ˈkoːs/