hen

Gwelet ivez : Hen, hen-

Brezhoneg

Etimologiezh

Anv-gwan

Diwar hen en henvrezhoneg.

Meneget en geriadur Dom Le pelletier (hen).

Da geñveriañ gant ar gerioù hen en kembraeg hag en kerneveureg, sean en iwerzhoneg, senos en galianeg.

Anavezet evel anv-tiegezh : (Le) Hen, Henaff ...

Raganv-gour

Diwar henn en henvrezhoneg hag en krennvrezhoneg.

Da geñveriañ gant ar gerioù hyn en kembraeg, hen en kerneveureg.

Anv-gwan

Derez	Furm
Derez-plaen	hen
Derez-uheloc'h	henoc'h
Derez-uhelañ	henañ
Derez-estlammiñ	henat

hen /ˈhẽːn/

1. (Dispredet) Kozh

Deveradoù

• henadur
• henañded
• henañvelezh

• henaour
• henaouriezh
• hended
• hender

• henek
• heniñ
• henoniezh
• henoniour

Gerioù kevrennek

• hen-

Troidigezhioù

• galleg : ancien ^(fr) , vieux ^(fr)
• kembraeg : hen ^(cy)

• kerneveureg : coth ^(kw) , hen ^(kw)
• saozneg : old ^(en) , ancient ^(en)

Raganv-gour

hen /ˈhɛnː/

1. Her, hemañ pe hennezh (dirak verboù renket hervez urzh al lizherenneg, ha hervez ar verb kentañ pa vez daou)
   • Sell mat outañ, 'vit m'hen anavezi, ha wazh a se dit mar ne sentez ket ! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 44.)
   • Her flemmañ a raint, hen debriñ a raint a-damm-a-damm... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 111.)
   • ...hen diframmañ a bezhioù... — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 44.)
   • [...] ; gwelet a ra un den ha kordenn ar c'hloc'h gantañ en e zorn, hag e ro dezhañ ur fasad, hag hen diskar d'an douar. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 201.)
   • Setu amañ un dra hag hen diskouezo deoc'h. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 119.)
   • Gwir eo e tleas sebeziñ ar skrivagner a oa pastor en ur vro brotestant, e-lec'h ma'z eo strizh ar speredoù pa vez meneg eus ebatoù, ha kement-se, moarvat, eo hen dougas da ziskleriañ e oa gouest ur seurt dañs da strafuilhañ un den santel. — (Yeun ar Gow, E Skeud Tour Bras Sant Jermen, eil emb. Al Liamm, 1978, p. 38.)
   • ... ne chomjont ket d'hen gortoz ... — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 135.)
   • hen gwelet
   • Eun devez ma oa oc'h ober hent war vor, pemp bla goude, e kouezas etre daouarn an Durked, hen c'hasas da Dunis hag hen gwerzas eno evel sklavour. — (Yann-Vari Perrot, Bue ar Zent, Montroulez, 1912, p. 515.)
   • hen kavout
   • ... mont d'hen kerc'hat dimp... — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 16.)
   • ... m'hen komeras da baotr ar gambr — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 14.)
   • Hen heuliañ a rejont diouzh e roudoù betek Koad-Liou, e parrez Boulbriag ; mes eno her c'holljont. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 114.)
   • Ha kerkent pevar mevel e grogas en gwennveur gaezh, hen lakaas en noazh hag en astennas war e gof war an daol ... — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 18.)
   • hen pediñ
   • ... hen sammañ a ra... — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 17.)
   • ... Mar hen tapan! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 14.)
   • Briata a ra e vreur, lezel a ra e aour hag e arc'hant gant an ozhac'h 'vit hen trugarekaat eus ar boan en deus bet gantañ, [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 15.)
2. An dra-mañ pe an dra-se
   • hen anzav
   • hen gouzout
   • hen lavarout
   • hen leuskel

   • ... met dre druez ouzhit hen leuskin ganit e-pad ur bloaz c'hoazh mar lârez hen degas din a-benn un deiz hag ur bloaz, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 66.)

   • hen ober

   • Ya sur, laret em eus hen ober, ha bepred hen laran. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 116.)

   • hen pakañ
   • Ret e vo din hen pakañ gant ul lien ha laret am bo kignet anezhañ oc'h ober ul labour bennak. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 230.)
   • hen reiñ
3. Dirak al lizherenn K
   • — [...]. Ha 'vel am boa komeret ar skubalan 'vit hen kas kuit, [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 177.)
4. War-lerc'h an araogenn ouzh
   • — [...].... Hag e vousc'hoarze evel ma tle mousc'hoarzin an diaoul pa vez oc'h huala unan-bennag er pec'hed, hag oc'h hen horta var hent an ifern. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 149.)
5. Dirak ur verb displeget

   War-lerc'h ar rannig-verb na

   War-lerc'h ar rannig-verb ne

   • N''hen selaouet ket ... — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 114.)
   • Ur wech all n'hen ankounac'hain ket. — (Yann-Vari Perrot, E-tal ar poull, C'HOARIVA BREZHONEK, Pemp pezh-c'hoari berr, Skridoù Breizh, 1944, p. 49.)

   War-lerc'h ar stagell ma

   War-lerc'h ar stagell mar

   • Mar 'hen tapan! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 14.)

   War-lerc'h ar stagell pa

   • Pa vo kousket mat egile, ha p'hen klevfet o tiroc'hal, [...] ? — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 179.)

Doareoù-skrivañ all

• en e Geriadur Brezhoneg an Here
• A-wechoù e vez skrivet henn

Notenn

Ober a reer gant hel pe her gwechoù zo

Gerioù kevrennek

• betek-hen
• evel-hen

Divinadelloù

• Uhel a dron, graet gand prïaj ha mason, n'e-neus na feson ti na feson moger, na feson den ebed ouz hen ober ? - Un neiz pik. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 335.)

Krennlavarioù

• Sotoc'h evid an den hen kelenn. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 125.) ; Sotoc'h evid an den hén kelenn. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 316.)
• Pep hini e-neus e benn . . . par rank hen dougen. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 125.)
• Ar pec'hed a lez hen ober. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 125.)
• Pep hini a anavez doare e loen pa rank hen bevañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 125.)
• Ar pec'hed a lez hén ober,
  Bara poaz a lez hén debri,
  Ar merc'hed koant a lez pokad dezo,
  Hag ar re vil a ra ive. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 311.)
• Ar pez a deu diwar goust an diaoul a ya d'hén houarnañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 318.)

Rimadelloù

• Ha luch Kastell, pa hen klevas,
  Groñs e askell dezañ'dorras.
  - Da betra'torrez din ma izili ?
  Me'm-eus graet servij vad ez ti :
  Konduiñ dit c'hwec'h a bolizi. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 376.)

Troidigezhioù

• galleg : le ^(fr) (pronom complément)

Kembraeg

Etimologiezh

Sellet ouzh an etimologiezh e kevrenn ar brezhoneg.

Anv-gwan

hen /Distagadur ?/ (hyned, hyn/hynach, hynaf)

1. Kozh, hen.
   • Hen wraig, hen ddyn: gwreg kozh, maouez kozh; den kozh.
   • Hen wlad fy nhadau : Bro gozh ma zadoù.

Saozneg

Etimologiezh

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

hen /hɛn/ (liester : hens)

1. (evnoniezh) (Loenoniezh) Yar.

Krennlavarioù

• A whistling woman and a crowing hen are neither fit for God nor men.
• If the hen does not prate she will not lay.