seul

Brezhoneg

Etimologiezh

Kavet e henvrezhoneg (sodol).

Meneget er C'hatolikon (seuzl).

Da geñveriañ gant sawdl e kembraeg, seudhel e kerneveureg ha sáil en iwerzhoneg.

Deuet eus ar ger keltiek *stātlā « diaz(ez), mas, sichenn » a zeufe eus ar furm indezeuropek *stéh₂tleh₂, deveret diouzh ar wrizienn *steh₂- « bezañ en e sav ».^[1]

Anv-kadarn

seul /ˈsøːl/ gourel (liester seulioù)

(Korfadurezh) Rann a-dreñv troad an den pe ar marmouz.
- Dal, kemer ur banne evit ma savi gwelloc'h da seulioù. — (Klaoda ar Prad, An teir c'had ; Ar mevel laer, Ti-moulerezh Sant-Gwilherm, Sant-Brieg, 1908, p. 3.)
- Pa welez eur hi o tond beteg da zeuliou az-pez aon. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 462.)
Lodenn eus ar votez dindan seul an troad.
- Ne glever [...] nemet trouz seulioù botoù o sankañ en douar bouk.— (Brogarour, Onenn, Gwengamp, 1936, p. 85.)

Deveradoù

Gerioù kevrennek

seulbenn, seulgenn, taol-seul

Troidigezhioù

Rann a-dreñv an troad

alamaneg : Ferse ^(de) benel
arabeg : عَقِب‎ ^(ar) (ʿaqib) benel , عَقْب‎ ^(ar) (ʿaqb) benel
daneg : hæl ^(da)
esperanteg : kalkano ^(eo)
euskareg : orpo ^(eu)
ewe : afɔkpodzi
finneg : kanta ^(fi) , kantapää ^(fi)
galleg : talon ^(fr) gourel
gresianeg : φτέρνα ^(el) (ftérna) benel
guarani : pyta ^(gn)
henhebraeg : עקב
hindeg : एड़ी ^(hi) (eṛī)
ido : talono ^(io)
indonezeg : tumit ^(id) , tumit kaki ^(id)
interlingua : calce ^(ia) , talon ^(ia)
islandeg : hæll ^(is)
italianeg : tallone ^(it) gourel , calcagno ^(it) gourel
iwerzhoneg : sáil ^(ga) benel
japaneg : 踵 ^(ja) (kakato)
katalaneg : taló ^(ca)
kembraeg : sawdl ^(cy) gourel pe benel
kerneveureg : seudhel ^(kw) gourel , gwewen ^(kw) benel
koreaneg : 발뒤꿈치 ^(ko) (balduekkumchi)

latin : calx ^(la)
nederlandeg : hiel ^(nl)
ourdou : ایڑی ^(ur)
perseg : پاشنه کف ^(fa) (pāšne kaf)
poloneg : pięta ^(pl) benel
portugaleg : calcanhar ^(pt) gourel
romañcheg : chaltgogn ^(rm) gourel
rusianeg : пятка ^(ru) (pjátka)
saozneg : heel ^(en)
serb-kroateg : пета ^(sr) (peta)
sinaeg : 腳跟 ^(zh) (jĭaogēn)
skoseg : sàil ^(gd) benel
sloveneg : peta ^(sl)
spagnoleg : talón ^(es) gourel , calcaño ^(es) gourel
svedeg : häl ^(sv)
swahili : kisigino ^(sw)
tchekeg : pata ^(cs)
tupinambá : pytá
vietnameg : gót ^(vi)

Lodenn eus ar votez dindan seul an troad

alamaneg : Absatz ^(de) gourel
arabeg : كَعْب‎ ^(ar) (kaʿb) gourel
esperanteg : kalkanumo ^(eo)
finneg : kanta ^(fi) , korko ^(fi)
galleg : talon ^(fr) gourel
gresianeg : τακούνι ^(el) (takoúni) nepreizh
indonezeg : hak ^(id)
islandeg : hæll ^(is)
italianeg : tacco ^(it) gourel
katalaneg : taló ^(ca) gourel
kembraeg : sawdl ^(cy) gourel pe benel
luksembourgeg : Tallong ^(lb) gourel , Tallek ^(lb) gourel

nederlandeg : hak ^(nl) gourel
poloneg : obcas ^(pl) gourel
portugaleg : tacão ^(pt) gourel , salto ^(pt) gourel
romañcheg : tatg ^(rm) gourel
rusianeg : каблу́к ^(ru) (kablúk) gourel
saozneg : heel ^(en)
skoseg : sàil ^(gd) benel
serb-kroateg : потпетица ^(sr) (potpetica) benel
spagnoleg :
tacón ^(es)

taco ^(es) (Arc'hantina, Bolivia, Chile, Ecuador, Paraguay, Perou, Uruguay)
tchekeg : podpatek ^(cs)

Adverb

seul /ˈsøːl/

Adverb dirak an derez-uheloc'h, gant kemmadur en anv-gwan.
- Seul abretoc'h, seul welloc'h.
- Seul-guñvoc'h seul-zañjerusoc'h ! Diwallit ! Emañ an Naer skoachet dindan ar Vleunienn !... — (Youenn Drezen, Sizhun ar Breur Arturo, Al Liamm, 1971, p. 18.)
- He gamaraded a c'hoarze goab d'ezhan; mez seul-vui ma c'hoarzet d'ezhan, seul bennokoc'h a-ze n'oa ken. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 25.)
- Du ha don ivez eo he daoulagad ha seul zuoc'h ma 'z eo gwenn-laezh he divjod. — (Brogarour, Onenn, Gwengamp, 1936, p. 37.)
- Seul dostoc'h, seul dommoc'h. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 190.)
- seul vui
hep kemmadur a-wechoù:
- Seul gwezh e kaver an tu da zibuniñ ur sorc’henn pe ul litorienn bennak. EEBB 1974-1975 , p. 188