Mont d’an endalc’had

tremen

Ur pennad eus ar Wikeriadur, ar geriadur liesyezhek frank a wirioù.

Brezhoneg

Etimologiezh

Da geñveriañ gant ar gerioù tramwy(o) « beajiñ ; tremen, treuziñ » e kembraeg ha tremena e kerneveureg.
Deuet eus ar ger predenek *tras-min-, dezhañ an eil elfenn deveret eus ar ger keltiek *mi-nV- « cheñch arroud » a zeufe eus ar wrizienn indezeuropek *mei- « cheñch » a gaver er gerioù meāre « tremen (dre), treuziñ » e latin, minąć « tremen hebiou » e poloneg ha máyate (मयते) « kemmañ » e sañskriteg.[1]

Verb

tremen /ˈtrẽmːɛn/ verb dic'hour, verb gwan ha verb kreñv eeun (anv-gwan-verb : tremenet) (displegadur)

  1. (lec'h) mont, dont, dre ul lec'h, hep chom ennañ :
  2. tremen a-us ul lec'h bennak, a-zioc'h ulb
  3. tremen dirak udb
    • ... o tremen dirak kador ar gouarner Hilarion ... BUAS 178
    • ... o tremen dirak un iliz ... BUAS 571
    • Pa oa o tremen dirak skeudenn an Itron Varia BUAS 585
  4. tremen en ul lec'h bennak, e-kichen ulb
  5. tremen dre ulb, dre-dal ulb, dre-vesk udb :
    tremen an Ankoù dre unan bennak : tro-lavar implijet pa deu ur gridienn d'un den
  6. tremen hebiou un dra bennak
    • Ur bourc'hiz bennak, o tremen hebiou dezho, a vez klevet o tisklêriañ [...] — (Brogarour, Onenn, Gwengamp, 1936, p. 55.)
  7. tremen war un dra bennak (war un hent, war an oabl):
  8. tremen-distremen: tremen meur a wech.
  9. (amzer) tremen amzer, ur pennad amzer, an deiz, an noz, ar sizhun, ar bloaz en ul lec'h bennak : chom ur pennad en ulb
    tremen an noz (en ul lec'h bennak)
  10. tremen amzer, ur pennad amzer, e amzer, e vuhez, oc’h ober udb, hep ober udb.
  11. tremen : c'hoarvezout
  12. (gant ur renadenn eeun) tremen un den : dirak ub (doare Treger)
  13. (gant ur renadenn eeun) tremen un dra bennak : dirak udb
  14. tremen udb : reiñ udb
    tremen lost al leue dre c'henoù un den
    tremen an dorn (war udb)
  15. tremen an nask e-kerc’henn ub : dimeziñ dezhañ
    tremen e hent, treuzoù un ti ...
  16. lezel un den da dremen
  17. tremen da vestr : dont da vezañ mestr
  18. (dre verrdro:) tremen hep ober tra pe dra
  19. tremen da un den : echuiñ, paouez; terriñ dezhañ
  20. tremen ub da udb,
  21. tremen diouzh un den

Troioù-lavar

Krennlavaroù

  • Aesoc'h d'ur c'hañval tremen dre grao un nadoz
    Eget d'un den pinvidik mont d'ar baradoz.
  • Tremen pa vez,
    Ha tremen pa ne vez ket,
    A zo tremen bepred
    .
  • Tremen pa vez
    Ha tremen pa ne vez
    Ha tremen ordinal zo re.

Troidigezhioù

Anv-kadarn

tremen

  1. Tud o tremen
    • E-lec'h ma'z eus tremen Ez eus hent pe gwenodenn.
  2. Lec'h a dremener drezañ:
  3. ober un tremen da un dra
  4. ober un tamm tremen d’an asiedoù, TBP 2/539 : skeiñ ur banne dour warne d'o naetaat.

Anv-gwan

tremen

  1. ar bloavezh tremen
  2. an noz tremen

Araogenn

  1. ouzhpenn
    • dirak un anv-gwan
    • dirak un niver:

Deveradoù

Daveoù

Roll an daveoù :

  • [1] : Ranko Matasović, Etymological Dictionary of Proto-Celtic, Leyden, Brill, 2009, p. 271.