er-maez

Brezhoneg

Etimologiezh

Savet diwar an araogenn mesket er hag an anv-kadarn maez.

Adverb

er-maez /ɛrˈmɛːs/

1. En diavaez (diwar-benn al lec'hioù, an traoù kloz).
   • [...], rak aon en deus, mar chomfe dilizher, da vezañ taolet er-maez gant e wreg hag e vugale pa soñjo nebeutañ. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 73.)
   • Lod a iea d'ar gear da gaout ho zud, ha lod-all a iea, evel bleizi, da loja er meaz etouez al lann pe ekreiz ar c'hoajou.... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 11.)
   • Daoust hag adarre e oant an eil e divrec'h egile, ha me er-maez, a-gostez, estrenez ? — (Pêr Denez, Glas evel daoulagad c'hlas na oant ket ma re, Al Liamm, 1979, p. 96.)
2. Bezañ er-maez : bezañ en diavaez eus ul lec'h
   • Sevel en e goazez a reas Harry, e selloù o parañ war an nor. Unan bennak a oa er-maez, o stekiñ outi. — (J.K. Rowling, lakaet e brezhoneg gant Mark Kerrain, Harry Potter ha Maen ar Furien, An Amzer embanner, 2012, p. 52.)
3. (dre skeudenn-lavar) Chom er-maez : kaout lamm, bezañ korbellet
   • <skouer.>
4. Dont er-maez : mont en diavaez eus ul lec'h
   • Krial a rejont war an hini a yoa e-barzh en ur lavaret dezhañ dont er-maez da evañ ur banne ganto, [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 31.)
   • Pa voe peurwisket gantañ e zilhad e teuas er-maez, en trepas, hag alese d'ar gegin. — (J.K. Rowling, lakaet e brezhoneg gant Mark Kerrain, Harry Potter ha Maen ar Furien, An Amzer embanner, 2012, p. 24.)
5. Kas er-maez : kas en diavaez eus ul lec'h
   • <skouer.>
6. Mont er-maez : mont en diavaez eus ul lec'h
   • Pak da c'houzoug ervat pa'z i er-maez. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 391.)
7. teurel er-maez
8. (dre skeudenn-lavar) Mont er-maez : bezañ gwerzh vat dezhañ (diwar-benn ar marc'hadourezhioù)
   • <skouer.>
9. (dre skeudenn-lavar) Mont er-maez : lavaret re
   • <skouer.>
10. (merdeadurezh) Mont er-maez : kuitaat ar porzh evit mont war vor:
    • E-pad an hanv, dilezet an drag hag ar zein, ar Gwennili ac'h ê pell er-mêz en-dro d'ar Velevenn, d'ar Gorjegou, pe war bazennou Treoger ... . — (Fañch al Lae, Bilzig, Kemper, 1925, p. 103.)
11. mont er-maez eus udb.
12. Evel estlamadell:
    • Er-maez! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 241.)

Gerioù enepster

• e-barzh

Troioù-lavar

• er-maez a
• er-maez da : en donvor da
• er-maez eus

-troiennoù verbel:

• dont er-maez
• mont er-maez
• teurel er-maez

Krennlavarioù

• Pa vez tomm an heol an deiz kentañ a viz C'hwevrer e teu al louz er-maez eus e doull da c'harmat d'ar goañv da zonet. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 326.)

Troidigezhioù

• galleg : à l'extérieur ^(fr) , au dehors ^(fr) , dehors ^(fr) , en dehors ^(fr)