c'hoari

Brezhoneg

Etimologiezh

Meneget er C'hatholicon (1499): hoari.^[1]

Meneget e Buhez Sante Barba (1557): hoary.^[2]

(Verb hag anv-kadarn) Kar d'ar verb brezhonek c'hoarvezañ/c'hoarvezout.

Testeniekaet en henvrezhoneg (guari, huari).^{(Daveoù a vank)}

Da geñveriañ gant ar gerioù chwarae en kembraeg, gwary en kerneveureg.

(Furm verb) Savet diwar « c'hoari- », pennrann ar verb « c'hoari », hep dibenn-ger.

Verb

c'hoari /ˈxwɑː.ri/ (displegadur)

Diduiñ, diverrañ e amzer.
- Ar vugale ne reont nemet c'hoari.
C'hoari un dra bennak: c'hoari diñsoù, c'hoari ar c'hartoù; c'hoari e benn; c'hoari da vat, c'hoari da fall; c'hoari harzhal :
- Goude koll ma holl arc’hant, am eus c’hoariet ma fenn, siwazh. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 67.)
- Ha Yann hag ar c’hi a 'c’hoarias harzal o-daou ... — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 238.)
Kemer perzh en ur c'hoari.
Kemer perzh en ur film, en ur pezh-c'hoari pe un abadenn sport.
- C'hoari en ur pezh, en ur film.
Seniñ gant (diwar-benn ur benveg sonerezh).
c'hoari gant un dra bennak: ober gant un dra bennak, implij un dra bennak.
- Ha setu int da c'hoari gant o bizhier hag o skourjezoù. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 206.)
- Dec'h e oamp o c'hoari gant keuneud. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)
- Bremañ n'eus ket a dud ken da c'hoari gant irvin dourek. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)
c'hoari un dra bennak da un den: c'hoarvezout
- Petra a c’hoari dit ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)
- Ar votez-mañ ne c’hoari mann ebet dezhi, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)
- Ne c’hoari mann dezho.
- Al loeroù-mañ ne c’hoari mann d’o zreidoù na d’o divc’har, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)
- Petra c'hoari deoc'h-hu-hu ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 43.)
- Ur c’hildant am eus kollet ha ne c’hoarie mann ebet dezhañ, — (TBP?, p. ?.)
c'hoari un dra bennak gant un den (peurvuiañ) pe gant un dra: c'hoarvezout:
- Petra a c'hoari ganit ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 192.)
- Petra a c'hoari ganit-te ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)
- Petra a c’hoari ganeoc’h-hu-hu ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 43.)
- Petra a c’hoari gant an dra-mañ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 79.)
- Petra a c’hoari gant an trabaser-mañ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)
- Petra an diaoul a c’hoari gant hemañ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 101.)
- Peta (pata) c'hoari gand hemañ ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 137.)
- Petra ‘c’hoari ganeoc’h. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 80.)
- Eun abeg fall a oa hennez, hag eun dra bennak all eo a c'hoarie ganto. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 29.)
- Honnez a c'hoari ganti evel ganin-me ive : n'he-deus ket kalz a zeskamant. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 192.)
- Ar prinz yaouank, o welet e oa eun dra bennak war spered e vignon ha ne grede ket lavaret petra oa, a lakeas evez piz hag a anavezas e tlie eun dra bennak a vras beza o c'hoari gantan. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 9.)
- Biskoaz kemend-all ! Petra c'hoari ganto, ar piz daonet-ze ?... — (Ivon Krog, Eur Zac'had Marvailhou, Buhez Breiz, Kemper, 1924, p. 178.)
- Petra a c’hoari gant hennezh? TBP
- Daoust petra a c’hoari gant homañ? TBP
- Egile ne c’hoari mann gantañ, TBP
Bezañ oberiant, labourat :
- C'hoari bremañ, logodenn! — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 80.)
c'hoari war un den : derc'hel warnañ
C'hoari ar c'hontrol ouzh un den.

Distagañ

Breizh: "c'hoari /ˈxwaːri/"

Gerioù kevrennek

c'hoant-c'hoari

Troioù-lavar

Troidigezhioù

alamaneg : spielen ^(de)
esperanteg : ludi ^(eo)
galleg : jouer ^(fr)

kembraeg : chwarae ^(cy)
kerneveureg : gwary ^(kw)
saozneg : play ^(en)

Furm verb

c'hoari /ˈxwɑː.ri/

Furm ar verb c'hoari e trede gour unan an amzer-vremañ, en doare-disklêriañ.
- Petra a c'hoari ganit-te? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)
- Al loeroù-mañ ne c’hoari mann d’o zreidoù na d’o divc’har, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)
- Petra a c’hoari deoc’h-hu-hu ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 43.)
Furm ar verb c'hoari en eil gour unan an doare-gourc'hemenn.
- C'hoari 'ta, logodenn! — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 80.)
- C'hoari bremañ, logodenn! — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 80.)

Anv-kadarn

c'hoari /ˈxwɑː.ri/ gourel (liester : c'hoarioù)

Obererezh c'hoari.
- — « [...] ? Setu aze ur c'hoari ! [...]. » — (Jakez Riou, An Ti Satanazet, Skridoù Breizh, 1944, p. 88.)
- — « Sed amañ ur c'hoari all, » eme ar roue ; « foeltr biskoazh n' em eus gwelet merc'h par da houmañ. [...]. » — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 58.)
- Ze, 'vat, a vo eur c'hoari all ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)
Doare ur c'hoarier da seveniñ e berzh en ur film pe en ur pezh-c'hoari.
Doare da seniñ ur benveg sonerezh.
kemmadur an anvioù-gwan brav, kaer, mat war-lerc'h c'hoari : c'hoari vat, c'hoari gaer, c'hoari vat
- Met setu c'hoari gaer etre ar pevar breur, da c'hoût da biv e vije ar briñsez. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 97.)

Deveradoù

Gerioù kevrennek

Troioù-lavar

Troidigezhioù

alamaneg : Spiel ^(de)
esperanteg : ludo ^(eo)
galleg : jeu ^(fr) gourel
italianeg : gioco ^(it) gourel

kembraeg : chwarae ^(cy)
kerneveureg : gwary ^(kw)
saozneg : game ^(en)

Daveoù

Roll an daveoù :

↑ Jehan Lagadeuc, Hoari, Le catholicon en troys langaiges scavoir est breton franczoys et latin, 1499, war lec'hienn ar Bibliothèque nationale de France.
↑ Le mystère de Sainte Barbe, tragédie bretonne : texte de 1557..., lec'hienn ar Bibliothèque nationale de France.

[1] Jehan Lagadeuc, Hoari, Le catholicon en troys langaiges scavoir est breton franczoys et latin, 1499, war lec'hienn ar Bibliothèque nationale de France.

[2] Le mystère de Sainte Barbe, tragédie bretonne : texte de 1557..., lec'hienn ar Bibliothèque nationale de France.

[1]

[2]