lein

Brezhoneg

Etimologiezh

(Anv-kadarn 1)

Meneget er C'hatolikon (leiff).

Heñvel ouzh ar ger li (ls. livyow) e kerneveureg.

Deuet eus ur ger predenek *longīmā, deveret diwar ur wrizienn geltiek *long-, miret evel longud « pred » e heniwerzhoneg ha cythlwng « yun » e kembraeg.

(Anv-kadarn 2) Diwar ur stumm blein kozh, kar d'ar ger kembraek blaen.

(Furm verb) Savet diwar « lein- », pennrann ar verb « leinañ », hep dibenn-ger.

Anv-kadarn 1

lein /ˈlɛjn/ benel (liester leinoù)

1. Unan eus tri fred an deiz.
   • Petra, Intañvez, lavaret az poa e rojes dorn din da skaotañ traoù-lein ? — (Jarl Priel, Kleñved an Togn, Al Liamm - Tir na n-og, 1952, p. 22.)
2. Pred kentañ an devezh; dijuni.
   • Serveliz brein, a ra merenn eus lein. Rimadell gunujus.
3. Eil pred an devezh.
   • Degas va lein din, eme Yann, ha lez da storlok bremañ. — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 48.)

Rimadell

• Patatez da lein,
  Patatez da goan,
  Da zijuniñ ar pez a van. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 379.)

Gerioù heñvelster

• dijuni (1)

Deveradoù

• adlein

• leinañ

• leiner

Krennlavarioù

• Petra zo da lein ?
  Treid silioù ha divskouarn kelien
• Petra zo da lein ?
  Lost ar c'hi brein
  Petra zo da goan ?
  Lost ar c'hi moan

Troidigezhioù

Pred kentañ an devezh

• alamaneg : Frühstück ^(de)  nepreizh
• euskareg : gosari ^(eu)
• gallaoueg : déjun ^(fr)  gourel
• galleg : petit-déjeuner ^(fr)  gourel
• iwerzhoneg : bricfeasta ^(ga)  gourel
• kembraeg : brecwast ^(cy)  gourel
• kerneveureg : hansel ^(kw)  gourel
• nederlandeg : ontbijt ^(nl)  nepreizh
• okitaneg : dejunar ^(oc)  gourel
• saozneg : breakfast ^(en)

Eil pred an devezh

• alamaneg : Mittagessen ^(de)  nepreizh
• euskareg : bazkari ^(eu)
• galleg : déjeuner ^(fr)  gourel
• iwerzhoneg : lón ^(ga)  gourel
• kembraeg : cinio ^(cy)  gourel
• kerneveureg : li ^(kw)  gourel
• nederlandeg : middageten ^(nl)  nepreizh
• okitaneg : dinnar ^(oc)  gourel
• saozneg : lunch ^(en)
• skoseg : diathad ^(gd)  benel

Daveoù

Roll an daveoù :

Lein ur menez

Anv-kadarn 2

lein /ˈlɛjn/ gourel (liester leinoù)

1. Penn uhelañ ur menez, un ti, hag all
   • Pignat betek lein ar menez. — (?, p. ?.)
   • ... un ti bihan 'lein ar menez. — (Kanaouenn.)
   • Paotred ar skol a youc'h war lein ar wrac'hell ha drammoù a ruilh d'an traoñ ; [...]. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 34.)
   • Sammet e oa bet war lein ar c'harr binvioù pesketa, avenelloù a bep ment, seier kein ha daou zen a oa o klask eren ur wetur bugel. — (Ronan Huon, AR GWENNILI-MOR, Al Liamm niv. 77, Du-Kerzu 1959, p. 412.)

Gerioù kevrennek

• e-lein
• war-lein
• diwar-lein

Deveradoù

• leinienn

Troidigezhioù

• galleg : sommet ^(fr)  gourel
• spagnoleg : cumbre ^(es)  benel

Furm verb

lein /ˈlɛjn/

1. Furm ar verb leinañ e trede gour unan an amzer-vremañ, en doare-disklêriañ.
2. Furm ar verb leinañ en eil gour unan an doare-gourc'hemenn.