kregiñ

Gwelet ivez : kregin

Brezhoneg

Etimologiezh

Eus krog hag -iñ

Verb

kregiñ /ˈkreːɡĩ/ verb gwan, verb kreñv dieeun ha verb kreñv eeun (anv-gwan-verb : kroget) (displegadur)
I Hep renadenn

1. Tapout peg, krog.
   • Pa vez klouaraet an dour, ar soavon a grog diouzhtu. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 282.)
   • Ne deuor ket da gregiñ el lec'h n'eus mann. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 282.)
2. gwerzhañ un dra bennak re ger (d'an dud)
   • Kroget he doa an ostizez. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 283.)
   • An artizaned a grog. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 283.)
   • Goulenn pemp milïon evid ar c'hraou-se... (ar re-ze, 'vat, a grog !) — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 248.)
3. deraouiñ
   • [...], met prestik evelkent e krogas ar monedonea diouzh an eil burev d'egile, [...]. — (Aleksandr Soljenitsyn, lakaet e brezhoneg gant Ernest ar Barzhig, Ti Vatriona, Al Liamm, 1976, p. 11.)
   • Nemet e vo peurbadus an Devezh a grogo neuze. — (Langleiz, Romant ar Roue Arzhur/levrenn I : Marzhin, Al Liamm, 1975, p. 129.)
4. dantañ
   • Ar chas na harzhont ket a grog. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 153.)

II Gant renadennoù ameeun

1. gwrizienniñ en ul lec'h, pa gomzer eus plant
   • — [...]: en douar e-lec'h ma krogo ar vaz-man, eno e vefet er gêr, ha nep lec'h all; [...]. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 106.)
2. kregiñ en un dra bennak : tapout, pakañ peg, krog, en un dra pe en un den, gant an daouarn:
3. Tapout peg, krog, en un den (d'e gas d'ar vac'h, d'ar groug)
   • « ... ; ne daio hini da gregiñ ennoc'h nemet lammat a rafe dreist hor c'horf-ni, ... » — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 18.)
   • Ker buan e voe kroget en Herve Soutre, e Katell Eukat, en o daou vugel, en daou vevel ...' — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 66.)
   • Ha kerkent pevar mevel a grogas en Gwennveur gaezh, [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 18.)
4. Kregiñ en un den (aon, droug, gwarizi, mezh, spont, ...)
   • Eul lastez mez a grogaz ennoun : [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 23.)
5. kregiñ en un den gant an dent, dantañ
   • Kregiñ a ra ho ki ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 282.)
   • Ma c'hi-me a oa bet kroget un naer ennañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 282.)
   • kregiñ du, kregiñ yud
6. kregiñ a-dro-vriad, a-vriad (en un dra pe en un den)
7. kregiñ en un dra (tan, heol )
   • An heol a grog e-barzh ma daoulagad. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 282.)
8. kregiñ ha deviñ evel an tan
   • Bihanik e krogas an tan. — (Goulc'han Kervella, Brezel ar Rigadell, Al Liamm, 1994, p. 7.)
   • ...ur pennad goude e oa kroget an tan en o batimant, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 282.)
   • An alumetez-mañ n'eo ket mat dezho kregiñ ? — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 332.)
   • Dre ma kroge an tan er wrizienn, e teue tommder en ezel an dud dastumet eno evel ur c'helc'h bras en-dro d' an oaled. — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 7.)
   • "[...]. Gor a zo aze 'n ho kichen. Sec'h-mat int hag e krogfont raktal. [...]." — (Anatol ar Braz, lakaet e brezhoneg gant Erwan ar Moal, Mojenn an Ankou, Mouladurioù Hor Yezh, 1986, p. 77.)
9. verb gwan, gant bezañ
   • Ma c’hi-me a oa bet kroget un naer ennañ, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 282.)
   • Pa oa kroget an avel en daolenn, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 282.)
   • Kroget eo ar patatez er gastelodenn, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 283.)
10. kregiñ en un den pe ul loen (poan pe gleñved):
    • Ar porc’hell bihan a oa kroget ar boan izili ennañ, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 283.)
11. kregiñ gant un dra, gant ul labour: kregiñ da ober un dra bennak
    • An devez ma krogas gant e ugent vloaz, [...]. — (Ivon Krog, Eur Zac'had Marvailhou, Buhez Breiz, Kemper, 1924, p. 7.)
    • Ne groger ket gand an troha-bezin a-raog miz genveur. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 283.)
12. kregiñ da ober un dra bennak, da labourat : stagañ da ober un dra bennak, en em lakaat da ober un dra bennak:
    • Pa grog hennezh da sodiñ e torr toud an traoù, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 480.)
13. kregiñ en dud : gwerzhañ re ger (d'an dud)
    • Re krogez e Mari evelkent. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 283.)
    • Gouezet he deus kregiñ enno. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 283.) (Ne vez ket klevet "gouezet" gant tud Treger met "gouvezet")
14. kregiñ war un den (ral) : en un den
    • Kroget 'zo bet warnan, ha hirie e vo barnet aman... — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 167.)

Troioù-lavar

• kregiñ da ober
• kregiñ en un den
• kregiñ e kabiez unan bennak
• kregiñ gant un dra

Troidigezhioù

• galleg : crocher ^(fr) , acccrocher ^(fr) ; mordre ^(fr)  ; commencer ^(fr)