kontell

Gwelet ivez : kontel

Brezhoneg

Etimologiezh

Amprestet digant al latin (cultellus).

Meneget er C'hatolikon (contell).

Da geñveriañ gant ar ger cyllell e kembraeg, kollell e kerneveureg.

Anv-kadarn

kontell /ˈkɔ̃ntɛl/ benel (furm vihanaat : kontellig, liester : kontelloù, kontilli)

1. Benveg lemm, anezhañ un troad hag ul lavnenn, a reer gantañ evit troc'hañ (un dra bennak)
   • Mes heman a grogas en e vleo hag, o tennan e gontell, e troc'has d'ean e c'houg, e taolas anean en doufle, hag e laeras an arc'hant. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 2.)
   • Sankañ a reas ar gontell e bruched egile. — (Roparz Hemon, An Ti a Drizek Siminal, Al Liamm, 1956, p. 9.)
   • — Eur gontell a zo ganit ? — N'eus ket ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 16.)
   • Eur gontell da laza moh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 267.)
   • Red e vo kemer ar gontell da ziwada anezañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 267.)
   • Met, pa yeas laonenn ar gontell warnañ, e laoskas al loenig ur glemmadenn. — (Yeun ar Gow, E Skeud Tour Bras Sant Jermen, eil emb. Al Liamm, 1978, p. 225.)
   • Ar varnedigezh a douge en dije un tenn en e benn, e vije diwisket ha staget en noazh ouzh kroaz Keralzi, an anv Judaz skrivet war e beultrin gant beg ur gontell. — (Anatol ar Braz, lakaet e brezhoneg gant Erwan ar Moal, Mojenn an Ankou, Mouladurioù Hor Yezh, 1986, p. 78.)
   • Aet droug em revr, em eus huchet warne : "Propoc'h e vefe deoc'h taoler din ur gontell e-lec'h chom da souezhiñ dirak ma feuskennoù evel-se !" — (Yann Gerven, Brestiz o vreskenn, Al Liamm, 1986, p. 10.)

Deveradoù

• kontellad
• kontelladenn
• kontellañ
• kontellas
• kontellata

• kontelleg
• kontellegeta
• kontellek
• kontellenn
• konteller
• kontellerezh

Gerioù kevrennek

• kontell-ben
• kontell-bleg
• kontell c'hodell
• kontell dall
• kontell daoudu

• kontell-gamm
• kontell-grog
• kontell-lazh
• kontell vara
• kontell-vomm
• kontell-

Troioù-lavar

• bezañ gantañ ar gontell hag an dorzh : bezañ ar mestr, ar rener
• sankañ e gontell er voger, sankañ e gontell er c'hleuz : bezañ rivinet
• Ur gontell daou-du : un den pilpous.
  • — Lakit evezh gantañ. Ur gontell eo hag a droc'h eus an daou du. — (Goulc'han Kervella, Brezel ar Rigadell, Al Liamm, 1994, p. 99.)

Troidigezhioù

• alamaneg : Messer ^(de)  nepreizh
• arabeg : سِكِّين‎ ^(ar) (sikkīn)  gourel pe benel , مُدْيَة‎ ^(ar) (mudya)  benel
• euskareg : labana ^(eu) , aizto ^(eu)
• galleg : couteau ^(fr)  gourel
• gresianeg : μαχαίρι ^(el) (machaíri)  nepreizh
• italianeg : coltello ^(it)  gourel
• iwerzhoneg : scian ^(ga)  benel
• kembraeg : cyllell ^(cy)  benel
• kerneveureg : kollell ^(kw)  benel

• nederlandeg : mes ^(nl)  nepreizh
• poloneg : nóż ^(pl)  gourel
• portugaleg : faca ^(pt)  benel
• romañcheg : cuntè ^(rm)  gourel
• saozneg : knife ^(en)
• skoseg : sgian ^(gd)  benel
• spagnoleg : cuchillo ^(es)  gourel
• vietnameg : dao ^(vi)