omp
 Gwelet ivez : -omp
|
Brezhoneg
|
Sellet e vez ouzh ar bajenn pe ar gevrenn-mañ evel un divraz da glokaat e brezhoneg. Mar gouezit tra pe dra diwar-benn danvez ar pennad e c'hellit lakaat ho kouiziegezh da dalvezout dre gemmañ ar bajenn-mañ diouzhtu goude klikañ war al liamm « kemmañ ». |
Etimologiezh
Indezeuropeg |
Henamzer uhel Kentkeltiek h.a. |
Henamzer Predeneg h.a. |
Krennamzer uhel Henvrezhoneg h.a. |
Krennamzer izel Krennvrezhoneg h.a. |
Amzerioù modern Brezhoneg h.a. |
Yezhoù all |
| *h₁es-(en), *h₁sm̥ós | *esmosi | omp | ||||
| on | Kerneveureg | |||||
| ŷm | Kembraeg | |||||
| Galianeg | ||||||
| ammi, immi | Gouezeleg | |||||
| *(e)somos | sumus | somes | sommes [gall.] | Romaneg | ||
| *izum(en) | earon | Germaneg | ||||
| *εἰμέν (eimen) | ἐσμέν (esmen) | Gresianeg | ||||
| *(j)esmŭ | ѥсмъ (jesmŭ) | jesmo [kro.] | Slaveg | |||
| hastīm | Iraneg | |||||
| smaḥ | Sanskriteg |
Furm verb
omp /ˈɔ̃mp/
- Furm eus ar verb bezañ e kentañ gour lies an amzer-vremañ.
- — Ya, paour omp sur hep gaou, ha poan hon eus o veva diwar an aluzen ... — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 85.)
- Arru omp davidout. — (Fañch an Uhel, Sainte Tryphine et le Roi Arthur, Presses Universitaires de Rennes, Terre de Brume, 2002, p. 438.)
- Na rit ket d'ar re all gwasoc'h evid deoc'h hoc'h-unan, peogwir omp oll kig-ha-gwad. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 314.)
- ez omp
- Er stumm-nac'h : n'omp ket, nend omp ket:
- N'omp ket genaoueien.
- -N'omp ket erru tost c'hoazh?- Eo, tostaat a reomp ... — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 156.)
- — « Gwir a lavarez, » eme an daou all, « ha bremañ p'emaomp en oad da vale, ez eo ret deomp mont en hon tro, pa n'omp ket genidik ac'han. » — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 19.)
- Nend omp ket tud didruez, Etrezomp e brezhoneg, 1/192
- Gant un anv-gwan-verb:
- [...] ; en eur labourat me a lavaro d'it kement a zo bet c'hoarvezet ganen, abaoe ma 'z omp bet eat an eil diouz egile. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 19.)
- — Evurus, maleürus, eme Izabel dre he daerou, unanet omp bet gant Doue, unanet e vevfomp hag e varvfomp !... — (Fañch al Lae, Bilzig, Kemper, 1925, p. 18.)
- — Mari, en em glevet omp ; [...]. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 271.)
- « Mari Karreg-al-Louarn, deuet omp da rentañ ur gweled deoc'h. » — (Jakez Riou, An Ti Satanazet, Skridoù Breizh, 1944, p. 56.)
- Deg gwech om bet amañ diouz ez oh bet du-mañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 137.)
- C'hoazh omp rekouret o vezañ ma n'eo ket yen an amzer. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 209.)
- Na pet gwech omp bet dirollet da c'hoarzhin o klevet Seza da fin an dizenez chapeled « Gloria Patri, tilipitisanto... ». — (Tad Medar, An Tri Aotrou, 1981, p. 58.)
- E-lec'h emaomp (e brezhoneg Treger):
- C'hoariomp ar bouloù, pan omp amañ hon-zri, Louis Eunius, 40
- A deu da vezañ dompwar-lerc'h mar :
- ... mar domp evito. — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 54.)