glac’har

Brezhoneg

Etimologiezh

Da geñveriañ gant ar gerioù galar « kañv(où) » e kembraeg hag e kerneveureg ha galar « kleñved » en iwerzhoneg.

Dont a ra dre lakaat ur fonem-hesonaat eus ur furm *glaar a zeufe dre vetatezenn eus ur *galar en henvrezhoneg a zo diwar ar ger keltiek *galaro- a sav d’ar furm indezeuropek *ǵʰelH-ro- a gaver ivez er ger kallar- « droug » en hittiteg.

Anv-kadarn

glac’har /ˈɡlɑːɣar/, gourel / benel (Leon)

1. Santad a zoan pe a geuz
   • Glac’har a wir garantez, setu va flanedenn
     Planedenn rust ha kalet da heuliañ penn-da-benn. — (Yann-Vari ar Skourr, Metig.)
   • ‘Vel ma oa chomet e-unan e c'hoantaas mont da vale bro, o soñjañ ankouaat marteze e c'hlac'har. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 175.)
   • Anna, c'hwi hepken a oar peger bras glac'har eo ganen ho kwelet o vont kuit; ... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 127.)
   • Pa zeuas keloù ar marv da Bleiben, e voe kriz ha kalet glac'har ma mamm-gozh hag hini he bugale, met plegañ a rejont d'o gwallblanedenn, hep grozmolat hag hep en em sevel ouzh Doue. — (Yeun ar Gow, E Skeud Tour Bras Sant Jermen, eil emb. Al Liamm, 1978, p. 17.)
   • Met an dud-se, pa ne ouient ket petra eo ar glac'har, ne ouient ket kennebeut petra eo an druez. — (Roparz Hemon, Mari Vorgan, Al Liamm, eil emb. 1975, p. 84.)
   • Chomet stanket e toull e c'houzoug gant ar spont hag ar glac'har. — (Goulc'han Kervella, Brezel ar Rigadell, Al Liamm, 1994, p. 24.)
   • Sulian avat a grene en e vragoù hag e kleve e vouzelloù o c'hrogoilhat en e gof, endra lavare un akt a c'hlac'har hag a geuz e don e askre. — (Jakez Konan, Lannevern e kañv ha danevelloù all, Al Liamm, 1980, p. 39.)
   • Kement-ma a vourreve spered ar Breizad yaouank hag a lakea anezan da gaout aon na vije kouezet klanv e c'hoar, pe maro gant he glac'har. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 8.)
2. bezañ glac’har e lec'h pe lec'h,
   • P'oe klevet ar c'heleier-se e Kastell, e voe glac'har e pep ti. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 18.)
3. bezañ glac’har da un den
   • — [...], rak eur boan hag eur c'hlac'har vras e ve d'in rankout beza pell diouzoc'h; [...] ! — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 9.)
   • Sell aze ur glac'har da vamm ar paourkaezh paotr-se ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 178.)
4. bezañ er glac'har
5. kaout glac'har (da un den)
   • Evidoc'h, ma fried, ma c'halon hel lavar
     N'eo ket em c'hiriegezh mar hoc'h eus bet glac'har
     Mar n'eo ket bet hon ti evel ur baradoz
     N'eo ket ma c'harantez ezvezant zo bet kaoz. — (Fañch an Uhel, Sainte Tryphine et le Roi Arthur, Presses Universitaires de Rennes, Terre de Brume, 2002, p. 420.)
   • "Setu aze ur gomz," emezañ, "ha mar ve selaouet az tevo diwarni keuz ha glac'har... Ya," — (Anatol ar Braz, lakaet e brezhoneg gant Erwan ar Moal, Mojenn an Ankou, Mouladurioù Hor Yezh, 1986, p. 36.)
6. kaout glac'har da unan bennak
7. bezañ krignet, mouget, gant ar glac'har
   • Krignet e vezen dalc'hmat gant an doan, ar glac'har pe ar spont ; ... — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 49.)
   • A-benn ar fin, skuizh divi, dre hir gouelañ ha difronkal, en em astennas war he gwele, en deñvalded, hep bezañ graet zoken ur sin ar groaz evit en em wareziñ ha, damvouget gant ar glac'har, en em roas da gousket. — (Langleiz, Romant ar Roue Arzhur/levrenn I : Marzhin, Al Liamm, 1975, p. 19.)

Gerioù heñvelster

• chagrin, morc'hed, niñv

Deveradoù

• dic'hlac'har
• disglac'har
• glac'harded
• glac'harek
• glac'harig
• glac'hariñ
• glac'harus

Troioù-lavar

• c'hoari gant glac'harig
• kaout glac'har da unan bennak
• pebezh glac'har

Krennlavarioù

• Klañv hep glac'har
  Kamm ki pa gar

Troidigezhioù

• kembraeg : galar ^(cy)
• galleg : affliction ^(fr) , chagrin ^(fr) , douleur ^(fr) regret ^(fr) ,

Daveoù

Roll an daveoù :