chadenn

Brezhoneg

Ur chadenn (1) vetal a c'hoarvez eus melloù anellek.

chadenn (2)

chadenn volekulel evit an akrilik (4)

Etimologiezh

(1499) Chaden e krennvrezhoneg.^[1]

Anv-kadarn

chadenn /ˈʃɑːdɛn/ benel (furm vihanaat : chadennig, liester chadennoù, chadinier)

1. Heuliad melloù stardet an eil e-barzh egile
   • [...] ; selaou mat : e gastell a zo dalc'het diwar-bouez peder chadenn aour 'us d'ar mor, ken uhel, ken na weler ket anezhañ eus-traoñ. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 69.)
   • C'hwi a vo lorh ennoh o vond d'ar pardoniou gand ho chadenn aour war ho preh ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 324.)
   • Sell an aotrou gwisket kaer, e penn all ar sal, gant ur mell chadenn-vontr war e gof ! — (Per-Jakez Heliaz, Ar boued-touseg e-barzh Biskoazh kement all, 1989.)
2. Tro-c'houzoug a c'hoarvez eus ur chadenn (1) serr
   • Ha diouc'h e gerc'henn ur chadenn — (Kervarker, Markiz Gwerand, e-barzh Barzhaz Breizh, 1839.)
   • Pelec'h 'mañ aet ho pizoù aour - Nag ho chadenn arc'hant. — (Fañch Danno, Disul 'barzh an overn-bred, kanet gant Catherine Baquer hag Yvonne Goffin, e-barzh Fiselezed Groñvel, 1996.)
3. (skeudennek) Heuliad
   • Chadenn ar magañ — (Kreizenn ar geriaouiñ, Geriadur ar Skiantoù hag an teknikoù, lec'hienn.)
   • Chadenn ar yen — (Kreizenn ar geriaouiñ, Geriadur ar Skiantoù hag an teknikoù, lec'hienn.)
   • Chadenn energiezh — (Kreizenn ar geriaouiñ, Geriadur ar Skiantoù hag an teknikoù, lec'hienn.)
4. (kimiezh) Heuliad atomoù a ya d'ober ur volekulenn.
   • Chadenn atomoù karbon branket — (Kreizenn ar geriaouiñ, Geriadur ar Skiantoù hag an teknikoù, lec'hienn.)
   • Chadenn atomoù karbon lineel — (Kreizenn ar geriaouiñ, Geriadur ar Skiantoù hag an teknikoù, lec'hienn.)
5. (difetis) Liamm difetis etre an dud
   • Stardañ a rae mui-ouzh-mui chadenn hon c'harantez — (Fañch Danno, Kalon frailhet, kanet gant Catherine Baquer hag Yvonne Goffin, e-barzh Fiselezed Groñvel, 1996.)
6. (el liester) Ereoù a dalvez da stagañ ar brizonidi
   • Chadennoù a-walc'h zo em zi - Evit chadennañ daou pe dri. — (Kervarker, Fontanellan, e-barzh Barzhaz Breizh, 1839.)

Deveradoù

• chadennad
• chadennadur
• chadennañ

• chadennel
• chadenner
• chadennet

• chadennig
• chadenniñ
• dichadennañ

Troioù-lavar

• na lipat chadenn ar puñs

Troidigezhioù

Heuliad melloù (1)

• alamaneg : Kette ^(de)
• esperanteg : ĉeno ^(eo) , kateno ^(eo)
• galleg : chaîne ^(fr) , chaine ^(fr)
• katalaneg : cadena ^(ca)
• italianeg : catena ^(it)
• kembraeg : cadwyn ^(cy)
• okitaneg : cadena ^(oc)
• saozneg : chain ^(en)
• spagnoleg : cadena ^(es)  benel

Daveoù

Roll an daveoù :

• ^[1] : Ar c'hCatholicon