naon

Brezhoneg

Etimologiezh

Meneget er C'hatholicon (1499): naffn.

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

Anv-kadarn

naon gourel

1. bezañ naon
   • D'an oad-se e vez naon. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 123.)
   • Diwar sukrajoù ne vez ket kement a naon evel diwar traoù c’hwerv, TBP
   • « [...] ; ha nag a labour, nag a skuizder, nag a naon, nag a zec'hed, nag a yuniou, nag a yenien, nag a zienez ; [...]. » — (Yann-Vari Perrot, Erwan ar Moal, Bue ar Zent, Montroulez, 1912, p. 474.)
2. Bezañ, dont naon da ub.
   • — [...]. Naon-du a zo deut d'in o chaokat goullo abaoe ar mintin-man ! — (Ivon Krog, Eur Zac'had Marvailhou, Buhez Breiz, Kemper, 1924, p. 132.)
   • Ha heman dioc'htu, ha naon du ha sec'hed d'ezan, a lavar : [...] — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 61.)
3. Bezañ gant an naon, gant an naon du
4. kaout naon, naon bras, naon du ;
5. terriñ e naon
6. Bezañ du, klañv, gant an naon :
   • Ar paour kêz chas, klanv gant an naon, a gouee darn anê divi, hep gallout tapout an disteran lipadenn eus ar c'hig. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 120.)
7. Duañ, mervel gant an naon :
   • — [...] ; ma gwreg ha ma bugaligoù geizh a zo er gêr, darev da vervel gant ar riv hag an naon ; [...]. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 220.)
   • — [...]. Gwelloc'h eo bevan er baourante, gwelloc'h eo, mil gwech, mervel gant an naon, evit bevan e-kreiz ar madou, mar bent kiriek d'imp da goll hon ine. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 67.)
   • [...], met ha pa rankfemp bevañ diwar yod, avaloù-douar gant laezh ribot, krampouezh ha bara sec'h, ne varvimp ket gant an naon. — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 75.)
   • ... rak darev on da vervel gant an naon ! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 194.)
8. Ger implijet e-lec'h c'hoant
   • — « [...]. Evidon-me, me n' em eus ken naon nemet d' az tispenn, ha da zispenn a rin gant va ivinoù, evel dispenn stripoù. [...]. » — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 144.)

Deveradoù

• naonder
• naonedik
• naoneg
• naonegañ
• naoneger
• naonegezh
• naonek
• naoniañ
• naoniek

Gerioù kevrennek

• dinaoniañ
• marnaoniañ

Krennlavaroù

• An naon zo dishegar, Ur c'hof ilboet a zo bouzar. — (A.-E. Troude, Nouveau Dictionnaire pratique Breton-Français du dialecte de Léon, p. 803.)
• Kazhig a vale a lip e bav
  An hini a chom e-kichen an tan
  A chom da viaoual gant an naon.
• Da c'hortoz ar geot da sevel e varv kalz a saout gant an naon.

Daveoù

Roll an daveoù :