gouez
Brezhoneg
Etimologiezh
- anv-gwan :
- Kavet en henvrezhoneg (guoed, guoid).[1]
- Meneget er C'hatolikon (goez).
- Da geñveriañ gant ar gerioù gŵydd « gouez » e kembraeg, goodh « gouez » e kerneveureg, fia « gouez ; karv », fiadh « jiboez » en iwerzhoneg ha uidu- e galianeg.
- Deuet eus ar ger keltiek *wēdus, eus ar furm indezeuropek *h₁u̯eidʰh₁-u-s, deveret eus ar wrizienn *h₁u̯eidʰh₁-.[2] Kar d'ar ger gwez (plant).
- anv-kadarn :
- Eus ar c'hrennvrezhoneg goez, eus an henvrezhoneg guid « gwelet, gouzout ».[1]
- Da geñveriañ gant an anv-kadarn kembraek gŵydd « bezañs ; gwel » hag an araogenn heniwerzhonek fíad (-um, -ut, -o, -a) « en bezañs, dre-zirak, a-wel da ».
- Deuet eus ar ger keltiek *wēdo-, eus ar wrizienn indezeuropek *u̯(e)id- « gwelet » a gaver er gerioù eîdos (εἶδος) « furm ; seurt, spesad » e henc'hresianeg ha védas « gouiziegezh » (वेदस्) e sañskriteg.[3]
Furm verb
gouez /ˈɡweː(s)/
- pennrann ar verb gouzout (gwelout ivez gouvez, goui, goar, gouz), savet diwarnañ displegadur ar verb: gouezan, gouezin ...
- en doare-gourc'hemenn (ral)
- A-raok lammet, gouez e pe lec'h En aon da derriñ penn pe vrec'h. Yann-Vari Perrot, An aotrou Kerlaban, p. 34
Anv-gwan
| Derez | Furm |
| Derez-plaen | gouez |
| Derez-uheloc'h | gouesoc'h |
| Derez-uhelañ | gouesañ |
| Derez-estlammiñ | gouesat |
gouez /ˈɡweː(s)/
- dizoñv, pa gomzer eus ul loen pe un den
- - loened gouez
- Al loened gouez a ioa dinec'h ; ne gouient ket e ranke kristenien dont da loja er meaz eveld'ho, e kreiz ar c'hoajou hag e mesk al lann. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 12.)
- - tud ouez
- - gouelec'h
- mont e gouez, mont en gouez, mont da ouez : mont e fulor, e konnar
- gant ar c'hemmadur dre vlotaat (g/c'h)
- Ar gouent-ma a ioa enn eur vro c’houez hag enn eul leac’h distro, hag ann dra-ze a blije muioc’h d’ar Zant. Buez ar Zent 1894/708
Deveradoù
Gerioù kevrennek
Troioù-lavar
Krennlavaroù
- [...] ! Erru ar gont a vez, ec'h a ar paour da ouez ![...]... — (Jarl Priel, An Dakenn dour, Sav niv. 25, Diskar-Amzer 1942, p. 11.)
- Ar gont a vez, ez a ar paour en-gouez ! — (Gireg Koan, Bezet damant d'ar re-gozh, E brezhoneg evel-just, Le Trégor, 2021-02-11, p. 27.)
Troidigezhioù
Anv-kadarn
gouez /ˈɡweːs/ hollek gourel
- Bezañs, prezañs
- An evit-an-un e kement ma n'eo ket an-un zo un emerouez a ra diouer dezhañ en un doare ar gouez ouzh an-un [eleze gouez an en-un, a zo arunded] hag emerouez eo e kement ma ra diouer dezhañ ar gouez-se end-eeun. — (Jean-Paul Sartre, troet gant Guy Étienne, KIS-347, Lavar 09, 1996, p. 16.)
- E lid an oferenn e tiforc'her pevar mod a zo gant gouez ar C'hrist ; [...] — (Gab Cherel, KIS-705, Lavar 14, Preder, 2001, p. 90.)
Deveradoù
Gerioù kevrennek
Troioù-lavar
Troidigezhioù
Daveoù
Roll an daveoù :