Ledav

Ur pennad eus ar Wikeriadur, ar geriadur liesyezhek frank a wirioù.

Brezhoneg

Etimologiezh

Stumm brezhonek ar ger kembraeg Llydaw, « Breizh », eo. Meneget ivez en henvrezhoneg (letau). Da dostaat marteze ouzh ar wrizienn led (s.o. ledan, ledenez) pe ouzh hini lid (lid, lidañ).
Litavis (anavezet dindan stummoù Litauis[1a], Litaui, Litauia,[2a],[3a] ha Llidaw[4]) a zo un doueez eus an doueedoniezh kelt kehelet gant ar C'halianed. Gallout a rafe c'hellfe hec'h anv bezañ deveret eus ar wrizienn henkeltiek adsavet *līto- (« lid, gouel, fest »), evel ar ger krenngembraek llitho (« magañ, boueta »); ha, neuze, bezañ lakaet da "Hi a vag", hag hi da vamm doueelez. Doueez diwallour Ledav a c'hellfe ivez bezañ hi avat.
E skridoù latin zo e vez meneget Breizh pe an Arvorik gant ar ger Letavia (quae antiquitus letauia sive armorica uocata est (« a veze anvet Ledav pe an Arvorik gwezhall »)[1b],[5a], hervez kronik Robert de Torigni, hag in partes letaniae quae pars est armoricae siue britanniae minoris (« e douaroù Ledav, a zo ur rann eus an Arvorik pe Vreizh Vihan ») hervez buhez Sant Goulven (a gaver kemmesket enne u, v hag n evel m'eo boas e dornskridoù ar Grennamzer[1c].
Gallout a rafe "Letavia" bezañ deveret eus "Letavis", ar pezh a lakafe ar vro da vezañ "Bro Litavis" pe "Bro Hi hag a vag", a c'hell bezañ jubennet evel "Bro ar Builhentez"[5b].
A-hend-all, e c'hellfe Letavia pe Letauia deverañ eus *lēto- (bet kent *leito-, « glas-louet ») pe *lāto- (« ledan »), gant an dibenn-ger deverañ *-auā, a lakafe ar ger da dalvezout « Al Lec'h Glas-Louet » pe « An Douar Ledan ». Liammet eo an anv gant hini doueez vedek an Douar, Pṛthvi, « an Douar Doueeelaet » (deuet an anv-se eus ur ger indez-europek o talvezout « an Hini Ledan »[2b],[3b]). Liammet ivez gant an anv gresim Plataia, ar pezh a lakafe “Letavia/Letavis” da vezañ « Hi hag a zo Ledan ».
Alese e c'heller soñjal ez eo Letavis ur vamm, pe doueez an Douar [1d]. Litaui(a) ha Prithvi a zlefe dont eus ar wrizienn hen-indezeuropek *pelt-, doare dibennet *pele- pe *pla-[3c],[6a] (« plaen » pe « ledan »[6b]), a ro ar ger latin planus (« live ») ha an hini gresim palamē (« douar bras »)[6c] hag a c'hellfe bezañ orin ar ger germanek *felthuz,[3d] ivez, a zegas neuze d'ar ger hensaoznek ha krennsaoznek feld (kar-nes d'ar stummoù alamanek feld ha nederlandek veld), ha d'ar ger saoznek field[6d] ; perak ne vefe ket komprenet Litavi(a) ha Pṛthvi evel « ar Park Bras » [3e], neuze ?
Hervez Ch.-J. Guyonvarc'h, erziwezh, e tavefe ar stummoù iwerzhonek Letha, kembraek Llydaw, ha galianek Litavis ha Litana d'ar vuhez all (dreist ar marv), adsavet gant ar furm *Letavia. Lethes e gresim gant Strabot a dalvez « ankoun », met e c'hellfe ivez treuzkas un tremen eus ar yezh lec'hel komprenet fall gant Helliz ha Romaned a lakaas da glokaat gant ur ger en o yezh. Mar ouzhpenner e tavee stêr-Lethe d'ul lodenn eus taolennadurioù an arallvuhez, e c'hellfer soñjal e oa tremenet aes eus stumm lec'hel *Letavia d'ar stumm Lethes. Gallout a rafe eta orin ar ger talvezout « douar ar marv ».

Anv divoutin

Ledav /ˈleːdaw/ benel

  1. Douar gwerin predenek ar c'hevandir.

Doareoù-skrivañ all

E doare-skrivañ etrerannyezhel e vez skrivet Ledaw.

Gerioù heñvelster

Deveradoù

Troidigezhioù

Gwelet ivez

  • Ar pennad Litavis er Wikipedia saoznek
  • Ar pennad Latis er Wikipedia saoznek

Daveoù

Roll an daveoù :