etre : diforc'h etre ar stummoù

Merdeiñ etreoberiat en istor

← Kemm kent Kemm nevesoc'h →

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet

GweletWikitestenn

Inline

Stumm eus an 10 Her 2019 da 10:55

Brezhoneg

Etimologiezh

Kavet en henvrezhoneg (entr, intr).

Meneget er C'hatolikon (entre).^[1]

Da geñveriañ gant ar c'herneveureg ynter, an hengembraeg ithr hag an heniwerzhoneg iter a zo emdroet e etar, an iwerzhoneg idir, ar skoseg eadar, ar galianeg hag al latin inter, ar sañskriteg antar, dezho ar memes ster : furm derez-uheloc'h an araogenn e/en. Gwelet an ger-se.^[2]

Araogenn

Gour	Furm
U1	etrezon
U2	etrezout
U3g	etrezañ
U3b	etrezi
L1	etrezomp
L2	etrezoc'h
L3	etrezo
D	etrezor

etre /e.ˈtre/, pe 'tre /ˈtre/. Ne vez ket implijet stummoù unan an araogenn peurvuiañ.

Bezañ etre daou lec'h, daou dra:
- -Pelec’h ar foeltr, emezañ, e oas-te an noz-mañ. –Etre lost ar vuoc’h hag he revr! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 28.)
- Brumenn c'hlas ar mintin a save diouzh al liorzhoù, hag, etre div wrac'hell, e paras an heol. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 33.)
tremen etre traoù, etre tud
- Ur c’hazh n’en dije ket gallet tremen etrezi hag ar mogeroù, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 53.)
- Ar yar a dremene etre an nor hag he stern, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 492.)
troc'hañ etre tammoù
- Hag eñ o tarc'heiñ un taol bazh gantañ hag o troc'hañ anezhañ etre c'hwec'h tamm. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 169.)
rannañ, en em rannañ etre tammoù, etre tud
- P'oant en em gavet var Bount-Christ, ec'h en em rannchont etre diou lodenn : unan anezho a ieaz varzu Goulc'han, Plouneour ha Kerlouan; eben a gendalc'haz da vont var eeun gand an hent braz varzu Lesneven. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 14.)
chom etre daou
- -Pelec’h ar foeltr, emezañ, e oas-te an noz-mañ. –Etre lost ar vuoc’h hag he revr! — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/2, Al Liamm, 1985, p. 28.)
En unander: etre te ha me , etre eñ ha me.... Gant aozerien ha yezherien zo, koulskoude, e vez arveret stummoù unan an araogenn.
- Ur c’hazh n’en dije ket gallet tremen etrezi hag ar mogeroù, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 53.)
Pa vez kemeret daou raganv lies ne vez ket kemeret stummoù displeget an araogenn: etre ni ha c'hwi.

Deveradoù

Troioù-lavar

Divinadelloù

Pegeid a zo etre an tommder hag ar yenïon (yenijen) ? - Hed ur c'hi : ar c'hi a vez tomm e revr ha yen e fri. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 334.)

Krennlavarioù

Ne vo ket braz lod pep hini :
hemañ a zo evel ur grampouezenn etre naw c'hi. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 309.)
Etre an dimeziñ hag an eured e vez an diaoul o redeg. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 312.)
Etre an embannoù hag an dimeziñ e vez an diaoul o redeg. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 312.)
Etre Pempoull ha Lokemo Emañ gwele an Anko(u).

Troidigezhioù

alamaneg : zwischen ^(de)
galleg : entre ^(fr)
iwerzhoneg : idir ^(ga)
kembraeg : rhwng ^(cy)
saozneg : between ^(en)
spagnoleg : entre ^(es)
nederlandeg : tussen ^(nl)
skoseg : eadar ^(gd)

Gwelet ivez

Araogennoù brezhonek, stag

Daveoù

Roll an daveoù :

^[1] : Albert Deshayes, Dictionnaire étymologique du breton, Douarnenez, Le Chasse-Marée, 2003, p. 221.
^[2] : Lexique Étymologique des termes les plus usuels du Breton Moderne

@@ Linenn 18: / Linenn 18: @@
 |d=[[etrezor]]
 }}
-'''etre''' {{dist|e.ˈtre}}, pe ''''tre''' {{dist|ˈtre}}. Ne vez ket implijet stummoù unan an araogenn.
+'''etre''' {{dist|e.ˈtre}}, pe ''''tre''' {{dist|ˈtre}}. Ne vez ket implijet stummoù unan an araogenn peurvuiañ.
 # Bezañ etre daou lec'h, daou dra:
-#*''-Pelec’h ar [[foeltr]], emezañ, e oas-te an noz-mañ. –Etre lost ar vuoc’h hag he revr!'' KAB 2/28
+#*''-Pelec’h ar [[foeltr]], emezañ, e oas-te an noz-mañ. –Etre lost ar vuoc’h hag he revr!'' {{mammenn|KAB2|28}}
 #* ''Brumenn c'hlas ar mintin a save diouzh al liorzhoù, hag, '''etre''' div wrac'hell, e paras an heol.'' {{mammenn|GEWE|33}}
-#tremen etre traoù, etre tud
+# tremen etre traoù, etre tud
-#*Ur c’hazh n’en dije ket gallet tremen [[etrezi]] hag ar mogeroù, {{mammenn|KAB1|53}}
+#* Ur c’hazh n’en dije ket gallet tremen [[etrezi]] hag ar mogeroù, {{mammenn|KAB1|53}}
-#*Ar yar a dremene etre an nor hag he stern,  {{mammenn|TBP2|492}}
+#* Ar yar a dremene etre an nor hag he stern,  {{mammenn|TBP2|492}}
-#[[troc'hañ]] etre tammoù
+# [[troc'hañ]] etre tammoù
 #* ''Hag eñ o tarc'heiñ un taol bazh gantañ hag o troc'hañ anezhañ '''etre''' c'hwec'h tamm.'' {{mammenn|TBP1|169}}
 #[[rannañ]], [[en em rannañ]] etre tammoù, etre tud
 #* ''P'oant en em gavet [[war|var]] [[w:Pont-Krist|Bount-Christ]], ec'h en em [[rannjont|rannchont]] etre [[div|diou]] lodenn : unan anezho a [[yeas|ieaz]] [[war-zu|varzu]] [[w:Goulc'hen|Goulc'han]], [[w:Plouneour-Traezh|Plouneour]] ha [[w:Kerlouan|Kerlouan]]; eben a [[kendalc'has|gendalc'haz]] da [[mont|vont]] [[war-eeun|var eeun]] [[gant|gand]] an hent [[bras|braz]] [[war-zu|varzu]] [[w:Lesneven|Lesneven]].'' {{mammenn|EK2|14}}
-#[[chom etre daou]]
+# [[chom etre daou]]
-#* ''-Pelec’h ar foeltr, emezañ, e oas-te an noz-mañ. –Etre lost ar vuoc’h hag he revr!'' KAB 2/28
+#* ''-Pelec’h ar foeltr, emezañ, e oas-te an noz-mañ. –Etre lost ar vuoc’h hag he revr!'' {{mammenn|KAB2|28}}
-# En unander: ''etre te  ha me , etre eñ ha me...''. Ne vez ket implijet stummoù unan an araogenn peurvuiañ.
+# En unander: ''etre te  ha me , etre eñ ha me...''. Gant aozerien ha yezherien zo, koulskoude, e vez arveret stummoù unan an araogenn.
+#* Ur c’hazh n’en dije ket gallet tremen [[etrezi]] hag ar mogeroù, {{mammenn|KAB1|53}}
-#Pa vez  kemeret daou raganv lies ne vez ket kemeret stummoù displeget an araogenn: ''etre ni ha c'hwi''.
+# Pa vez  kemeret daou raganv lies ne vez ket kemeret stummoù displeget an araogenn: ''etre ni ha c'hwi''.