hiziv

Brezhoneg

Etimologiezh

Diwar ar c'hrennvrezhoneg hizio, da geñveriañ gant ar c'hembraeg heddiw hag ar c'herneveureg hedhyw, diwar ur ger kevrennek kengeltiek *se-diw-os, kevatal d'ar sañskriteg sadivas « kerkent ». Ar c'hevrenn kentañ eo ar ger-diskouezañ a zeu diwar ar c'heltieg *sendo- a zo deuet d'e dro diwar ar ger-diskouezañ indezeuropek *sé- boutin d'ar c'herentiad a-bezh : sañskriteg sa, goteg sa, h.a. ; hag an eil eo gwrizienn ar ger deiz.^[1]

Adverb

hiziv /'hiːziw/ /'hiw/ /'hirjo/

An deiz o ren; hiriv.
- Hiziv on bet er sinema.
- Ya ! aotrou Job, prim on hiziv, ha skuizh on aet o selaou sotonioù an dud vezv. — (Jakez Riou, An Ti Satanazet, Skridoù Breizh, 1944, p. 20.)
Gant emañ:
- Hiziv emañ Pask. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 76.)
- - N'emañ ket en imor hiziv, eme unan. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 34.)
An amzer a vremañ (en ur ster ledan).
- Hiziv e vez implijet ar Genrouedad gant milionoù a dud dre ar bed.
Gant ar verb bezañ amzer-dremenet:
- Hizio, 'vat, e oa ar beill war ar pesked. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 401.)

Doareoù-skrivañ all

En doare-skrivañ etrerannyezhel e vez skrivet hiziw.

Meur a zistagadur disheñvel zo d'ar ger ha ne vezont ket skrivet holl. Anat eo n'eo ket "hiziv" a veze distaget gant kengomzerien Jules Gros.

Gerioù heñvelster

Deiz (1)

feteiz

Prantad amzer (2)

bremañ

Troioù-lavar

Deveradoù

Krennlavarioù

— « Gwechall diouz gwechall, hag hirio diouz hirio », a lavar tud' zo. — (Tad Medar, Diwar c'hoarzin..., Ar Vuhez Kristen, Rosko, 1945, p. 58.)