kolo
Brezhoneg
Etimologiezh
- Kavet e krennvrezhoneg coloff (1249)[1].
- Da geñveriañ gant cuelmo « plouz, kolo » e leoneg spagnol ha colmena « koloenn (d.l.e. ruskad) » e spagnoleg.
- Deuet eus un anv-kadarn keltiek *kolmos, a rafe dont d'e dro ur wrizienn indezeuropek *ḱólh₂-mo, da dostaat ouzh culmus « soul » e latin, halm « kalavr » e nederlandeg, sal̃ms « kolo » e lituaneg, słoma « kolo » e poloneg ha kulmäṃts- « korz, broen » e tokhareg A[2].
Anv-kadarn
kolo /koːlo/ gourel strollder, unanderenn koloenn /ko.ˈloː.ɛn/
- Plouz.
- — Du-man euz eur c’hi hanvet Korsako hag a oar ober brao kenan he vele e mesk ar c’holo ; ... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 60.)
- N’am euz da rei d’ehoc’h da gousket nemet golc’hejou, kolo ennho, na da zibri nemet eun tamm bara hag amann, hag eur guchenn batatez poazet enn dour. EK
- Er c’hraou e rankot mont da loja, kolo fresk avad a vezo dindannoc’h. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 59.)
- Kempennet ez eus evito, e Landerne, ur c'hraouiad kolo ha boued eus an dibab. — (Brogarour, Onenn, 1936, p. 52.)
- Ur pallenn kolo blañsonet a servije dezhañ da wele e-pad an nebeud amzer a roe d’ar c’housked. — (Gabriel Morvan, Buez ar Zent, Brest, 1894, p. 460.)
- ur bec'h kolo:
- Var dro unnek heur e oue guelet o vont varzu leandi Sant-Aubin, Job Karo, eur beac’h kolo ganthan ouc’h he gein,... — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 45.)
- ur vriad kolo:
- Ur skudellad soubenn domm d'e goan hag ur vriad kolo da ober e wele e kraou ar c'hezeg. — (Tad Medar, An Tri Aotrou, 1981, p. 36.)
Gerioù kevrennek
Deveradoù
Krennlavaroù
- Gant kolo hag amzer
E teu da eogiñ ar mesper
Daveoù
Roll an daveoù :
- [1] : Albert Deshayes, Dictionnaire étymologique du breton, Douarnenez, Le Chasse-Marée, 2003, p. 407.
- [2] : Michiel de Vaan, Etymological Dictionary of Latin and the Other Italic Languages, Leyden, Brill, 2010, p. 150.
Esperanteg
Etimologiezh
- Ger savet diwar ar finneg kaula, an italianeg collo, al latin collum, ar spagnoleg cuello, hag al lostger -o a dalvez da sevel an anvioù-kadarn.
Anv-kadarn
| Troad | unander | liester |
|---|---|---|
| nominativ | kolo | koloj |
| akuzativ | kolon | kolojn |
kolo /ˈkɔ.lɔ/