kerent

Brezhoneg

Etimologiezh

Diwar *karant- (a zo deveret ar ger karantez dioutañ ivez) hag a zo anv-gwan-verb kozh en tu gra ar verb kar-out^[1].

Furm anv-kadarn

	Unander	Liester
Gourel	kar /ˈkɑːr/	kerent /ˈkeːrɛn(t)/
Benel	karez /ˈkɑːres/	karezed /kaˈreːzet/

kerent /ˈkeːrɛn(t)/ liester

1. Tud kar ( furm lies an anv-kadarn kar):
   • Herve. — Asa 'ta mat ! roït d'in ive eur c'helou bennak eus ho kerent... Penaoz ema an aotrou ho... asa 'ta mat... a zo eun den ker mat ! — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 11.)
   • Herve. — Nan ! n'eo ket red ! gedal a rin ken na vezo prest ! E c'hervel hon eus graet evit lakat etre e zaouarn unan eus hor c'herent n'eo ket mat a-walc'h e benn, hag hon eus c'hoant da barea araok e lezel da vont e plas. — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 15.)
   • Herve. — Me eo, Aotrou, am eus laket komz d'eoc'h en deiziou tremenet diwar-benn unan eus va c'herent a zo aet e benn e bezibul hag a garfen ho kwelet o kemeret eur pennadig en ho ti hep gouzout da zen ! — (Yann-Vari Perrot, An Aotrou Kerlaban Pez farsus e 3 Arvest, Brest, 1922, p. 17.)
   • [...] : darn anê a oa eus o c'herent, hag o digemeras kalonek. — (Erwan ar Moal, Pipi Gonto, Kemper, 1925, p. 128.)
   • — [...]. Goulskoude e rankan lavarout d'eoc'h ne gredjemp biken, ni, mont da c'houlenn digant hor c'herent arc'hant pe draoù-all evit skolia hor mab. [...]. — (Lan ar Bunel, Laouig ar Penker eun danvez beleg, Moulerez straed ar C'hastell, Brest, 1929, p. 45.)
   • Job ha Lom a oa kendirvi kompez evit o brasañ maleur, rak dre ma oant kerent eo e teujont d'en em zaremprediñ ; [...]. — (Jakez Riou, An Ti Satanazet, Skridoù Breizh, 1944, p. 25.)
   • N'omp ket kerent. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 237.)
2. Tad ha mamm ur bugel :
   • An Tadou a Vreuriez ar Speret Santel hag a galon Santel Mari eo a zao ar scol-ze, hag evelse n'o devezo ket ar gerent da gaout aoun o fiziout ho bugale enho. — (G. M., Skol Santel Mari, Feiz ha Breiz, 10 Gouere 1869, p. 174a.)
   • An niver a scolaerien Santez-Mari a ia ato var gresk, hag ar fizians a ziskuez ar gerent o tigas ho bugale di, ha zoken euz a bell, a zo eun testeni euz ar gelennadurez vad ha christen a resevont digant ar vreudeur carget d'ho scolia, [...] — (G. M., Keleier, Feiz ha Breiz, 6 Eost 1870, p. 216b.)
   • Ober a reaz he unan ar pez a dlefe ato ar gerent da ober ma o defe soursi avoalc'h euz a ene ho bugale.... — (G. M., Feiz ha Breiz, 23 Gwengolo 1871, p. 266b.)
   • [...], dreist-oll evid ar vugale n'ho devezo mui na tad na mamm, goude ma vo bet divorset ho c'herent, [...] — (A., Kemper, 19 a viz C'huevrer 1881, Feiz ha Breiz, 19 C'hwevrer 1881, p. 57a.)
   • Hervez lezenn ann 28 a veurs n'euz netra da lavaret d'ar gerent pa respountont evelse, ha ne vezo ket klasket affer ebet out-ho daoust ma ne da ket ho bugale d'ar skol. — (Kenavo, Ar Scoliou a c'hiz nevez, Le Courrier du Finistère, 11 Du 1882, p. 1c.)
   • Skol, ha skol euz ar re wella, a reont, karet int gant ar vugale hag ho c'herent, [...] — (Skolaerez laik Plouzane hag he metalenn arc'hant, Le Courrier du Finistère, 12 Genver 1884, p. 1d.)
   • Lezenn ann 28 a veurs 1882, daoust peger fall eo, a lavar e c'hell ar gerent choaz ar skol a geront evit ho bugale : [...] — (Enor da Lokournanis !, Le Courrier du Finistère, 23 C'hwevrer 1884, p. 2b.)
   • Eun den a skiant-braz, evit-han da veza paian, he hano Kuintilian, a lavare d'ar gerent choaz atao ar re vella etouez ar vistri mad, evit skolia ha diorrenn ho bugale [...] — (Map he Vamm, Guipavaz, Le Courrier du Finistère, 6 Eost 1887, p. 2a.)
   • Mont a ri gant-han d'ar skoliou braz, ha mar fell d'id beza eur bugel zentuz ha doujuz, mar fell d'id studia a greiz kalon, e teui da veza eunn den gwiziek, hag e tigolli da gerent euz ar boan o defo bet ganid... — (Ervoan a Gerarvor, Iannik Kerdu, Le Courrier du Finistère, 15 Kerzu 1888, p. 1c.)
   • Piou eo ann hini a zo bet tapet ? Ar mestr-skol. Kerent ar bugel ho deuz lavaret d'ezhan en doa great mad, hag ho deuz he gaset da skol ar Frered ; eno da viana e vezo desket d'ezhan he gatekiz. — (Yvon ar Breizad, Eunn histor vrao, Le Courrier du Finistère, 24 Genver 1891, p. 2a.)
   • Renevezi al lezennou great divar-benn ar skoliou, ha lemmel dioutho kement tra a zo kountrol d'ar relijion katolik ha d'ar gwiriou ho deuz ar gerent var ho bugale ; [...] — (Unvaniez ar Fransizien katolik, Le Courrier du Finistère, 18 Ebrel 1891, p. 2b.)
   • Kerent kristen, d'oc'h-c'houi hebken e da doler evez : diouallit da fiziout eneou ho pugale er skolaerien treitour, [...] — (Ar c'hatekiz er skoliou laik, Le Courrier de la Cornouaille, 12 Kerzu 1891, p. 1d.)
   • [...] a zigemer ar vugale ha n'ho deuz mui na tad na mamm pe ar vugale dilezet gant ho c'herent. — (Kergroaz, Trubarderez-iud ar Republik, L'Espérance Bretonne, 9 Gwengolo 1899, p. 1c.)
   • deveriou ar gerent e kenver ho bugale. — (PGAZ, p. 60.)
3. Kerent da unan bennak
   • Da re Beron 'vat e oant kerent. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 134.)
   • Toud int lakaet en ur blokad, ma zad, ma mamm, ma mab, ma breur, na c'hoarezed, ma holl gerent desedet. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 60.)

Notenn

Kemm a vez graet peurvuiañ etre kerent (diwar-benn an dud kar a bell pe a dost) ha tud (tad ha mamm). Koulskoude e kaver:

1. • Dever ar gerent. — (BUAS, p. 176.)
   • Eskibien Frañs o deus komzet holl a-unan, fraeshañ m’hellent, hag ouzhpenn ur wech, eus an dañjer bras m’eo ar sklolioù dizoue evit ar vro, hag eus an dever strizh o deus ar gerent da gas o bugale d’ar skolioù kristen. — (BUAS, p. 370.)
   • kerent a zo tad ha mamm e — (w:Ar Pevare Gourc'hemenn a Zoue, p. PGAZ.) hag e w:Koñchennoù Bro ar Stêr Aon.

A seblant kontrol d'an dra-mañ:

1. • A Tr. (Tredraezh) on ne dit jamais ma herent pour dire : mon père et ma mère, mais : ma zud.
     Ar gerent, les parents, ce sont les autres membres de la famille. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 237.)

Deveradoù

• kerentiad
• kerentiadel
• kerentiañ
• kerentiezh

Gerioù kevrennek

• kerent-kaer

Rimadell

1. • Me 'm eus kerent e Pontrev,
     N'onn ket pe int marv pe int bev.

Krennlavaroù

1. • Un amezeg mat zo gwell
     Evit na 'c'h eo kerent a-bell .

Troidigezhioù

• galleg : parents ^(fr)

Daveoù

Roll an daveoù :

• ^[1] : Lexique Étymologique des termes les plus usuels du Breton Moderne, p. 54.