etre

Brezhoneg

Etimologiezh

Kavet en henvrezhoneg (entr, intr).

Meneget er C'hatolikon (entre).^[1]

Da geñveriañ gant ar c'herneveureg ynter, an hengembraeg ithr hag an heniwerzhoneg iter a zo emdroet e etar, an iwerzhoneg idir, ar skoseg eadar, ar galianeg hag al latin inter, ar sañskriteg antar, dezho ar memes ster : furm derez-uheloc'h an araogenn e/en. Gwelet an ger-se.^[2]

Araogenn

Gour	Furm
U1
U2
U3g
U3b
L1	etrezomp
L2	etrezoc'h
L3	etrezo
D	etrezor

etre /e.ˈtre/, pe 'tre /ˈtre/

1. Bezañ etre daou lec'h, daou dra:
   • -Pelec’h ar foeltr, emezañ, e oas-te an noz-mañ. –Etre lost ar vuoc’h hag he revr! KAB 2/28
   • Brumenn c'hlas ar mintin a save diouzh al liorzhoù, hag, etre div wrac'hell, e paras an heol. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 33.)
2. tremen etre traoù, etre tud
   • Ur c’hazh n’en dije ket gallet tremen etrezi hag ar mogeroù, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 53.)
   • Ar yar a dremene etre an nor hag he stern, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 492.)
3. troc'hañ etre tammoù
   • Hag eñ o tarc'heiñ un taol bazh gantañ hag o troc'hañ anezhañ etre c'hwec'h tamm. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Première Partie, 1966, p. 169.)
4. rannañ, en em rannañ etre tammoù, etre tud
   • P'oant en em gavet var Bount-Christ, ec'h en em rannchont etre diou lodenn : unan anezho a ieaz varzu Goulc'han, Plouneour ha Kerlouan; eben a gendalc'haz da vont var eeun gand an hent braz varzu Lesneven. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 14.)
5. chom etre daou

 -Pelec’h ar foeltr, emezañ, e oas-te an noz-mañ. –Etre lost ar vuoc’h hag he revr! KAB 2/28

Deveradoù

• etre ma

Troioù-lavar

• bezañ etre lost an diaoul ha toull e revr
• bezañ kouezhet etre kebr ha toenn
• en em silañ etre an horzh hag ar yenn
• lavaret etre e roched hag e chouk
• lavaret etre e roched hag eñ
• lavaret etre e roched hag e vruched

Divinadelloù

• Pegeid a zo etre an tommder hag ar yenïon (yenijen) ? - Hed ur c'hi : ar c'hi a vez tomm e revr ha yen e fri. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 334.)

Krennlavarioù

• Ne vo ket braz lod pep hini :
  hemañ a zo evel ur grampouezenn etre naw c'hi. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 309.)
• Etre an dimeziñ hag an eured e vez an diaoul o redeg. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 312.)
• Etre an embannoù hag an dimeziñ e vez an diaoul o redeg. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 312.)
• Etre Pempoull ha Lokemo Emañ gwele an Anko(u).

Troidigezhioù

• alamaneg : zwischen ^(de)
• galleg : entre ^(fr)
• iwerzhoneg : idir ^(ga)
• kembraeg : rhwng ^(cy)
• saozneg : between ^(en)
• spagnoleg : entre ^(es)
• nederlandeg : tussen ^(nl)
• skoseg : eadar ^(gd)

Gwelet ivez

• Araogennoù brezhonek, stag

Daveoù

Roll an daveoù :

• ^[1] : Albert Deshayes, Dictionnaire étymologique du breton, Douarnenez, Le Chasse-Marée, 2003, p. 221.
• ^[2] : Lexique Étymologique des termes les plus usuels du Breton Moderne