hennezh

Gwelet ivez : enez

Brezhoneg

Etimologiezh

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

Raganv-diskouez

hennezh /ˈhẽnːɛs/ /ˈhẽːs/ gourel unander

	gourel	benel
unander	hennezh	honnezh, hounnezh
liester	ar re-se	[[ar re-se]

1. Raganv diskouez gourel unan, implijet gant an amzer-vremañ da gomz eus tud all, tud ha n'emaint ket war-dro, pe n'hallont ket klevout ar gaoz.
   • Tap eur bod balan da rei da hennez. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 54.)
   • Krevier hennezh a zo lous : aze e vez yodennet an traoù dindan al loened. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 560.)
   • « Ma ! Hennez, ar Yann-ze, a rank mont kuit ac'han, c'houitell hag all ! » — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 186.)
   • Hennez a zo goapaer mat, ar gogez louz-se ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 181.)
   • Hennez a zo eur hleñved abominabl da goueza war ar vugale. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 273.)
   • Hennez e-nevez c'hoant da gaoud ar marh hag an arhant. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 340.)
2. Raganv diskouez gourel unan, implijet alies en amzer dremenet.
   • Ha piv oa hennezh, an hini marv-se ? — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 115.)
   • Pokad da hennez ! Gwell e ve ganin pokad d'eur porhell ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 425.)
   • M'ho-pije klevet gwasad todillon e-nevoa greet hennez ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 195.)
   • Mar ho-pije klevet gwasad todïon e-nevoa graet hennez... (e vijec'h bet spontet). — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 249.)
3. Implijet e vez alies evel rener, ha ger nerzhekaat, e penn kentañ ur frazenn :
   • Hennez e-nevoa sachet e fri adreñv. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 167.)
   • Hennez a oa marvet tu-pe-du da Ouel an Ollzent. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 552.)
   • Hennez, 'vat, paotr, e-neus bet ur wreg a-stroñs, unan ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 131.)
   • Hennezh a ra un todilhon evel karr an Ankoù o tremen dre ... — (?, p. ?.)
   • Hennezh a oa ur gwaz! Hennezh na garge ket an dud warnañ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 239.)
4. Alies ivez en un anaforenn.

   Hennezh ne c’hoarveze mann ebet dezhañ, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 77.)

   Hennezh a zo re dev e wad, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 103.)

   Hennezh a zebr boued ken a ra (ken e ra), — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 147.)

5. Hennezh eo ...

   Hennezh eo’r c’hruelded A 1665

   Hennezh eo hon hon doue hag hon roue kevret, 2531

   Hogen, hennezh eo hent Gwinevez hag hini Lanzeon. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 31.)

   Hennezh eo mezh ar vro, — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 352.)

   • Hennezh eo eürusañ den a zo bet biskoazh. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 243.)
6. evel rener, war-lerc'h ar verb:

   Louzoù marc’had-mat, aotrou, eo hennezh, 2/23 — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 23.)

Gerioù kar dre o ster

• hemañ, homañ/houmañ, honnen, ar re-mañ
• honnezh/hounnezh, ar re-se
• henhont, honhont/hounhont, ar re-hont

Troidigezhioù

• alamaneg : der ^(de)
• galleg : celui-là ^(fr)
• italianeg : colui ^(it)
• saozneg : that ^(en)