kreiz : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet

Inline

Stumm eus an 18 Ebr 2018 da 06:01

Brezhoneg

Etimologiezh

« Kalon » ent etimologel. Kar eo ar gerioù kembraek craidd, heniwerzhonek cride, iwerzhonek croidhe, skosek cridhe, a zeufe holl eus ur ger keltiek *kridyo- evit kṛdyo-. Da dostaat ouzh ar gerioù henc'hresianek ϰαρὸ-ια ϰαρὸ-ίη, latin cor (cord-is), lituanek szird-í-s, gotek hairt-ō, saoznek heart, alamanek Herz. Evit ar ster, sellet ouzh ar gerioù henslavek srèda, ha rusianek seredá « kreiz ».^[1]

Anv-kadarn

kreiz /ˈkrɛjs/ gourel (liester : kreizoù)

kreiz un den
- Ur galon houarn ha dir a yoa en e greiz!— (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 164.)
- gant ar verboù tridal, lammat
- Tridal a ra va c’halon em c’hreiz ouzh ho klevet — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 23.)
- Va c’halon a drid em c’hreiz ouzh ho klevet, — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 146.)
- Tridal a ra hor c’halon en hor c’hreiz ouzh da glevet, — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 147.)
- Ar gwel-se a lakae e galon da lammet en e greiz, hag e bedenn a save tommoc'h war-zu an neñv. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 165.)
(Matematik) (ur segmant) Poent e piaou d'ur segmant, ha keitpell diouzh e bennoù.
<skouer>.
Kreiz-Eost, pe Hanter-Eost, pe ar 15 a viz Eost, pa vez lidet Gouel Maria Hanter Eost er broioù katolik,
Mont da greiz: mont war vor pell diouzh an aod
Kreizig-kreiz an dachenn: al lec'h resis ma emañ ar c'hreiz

Gerioù kevrennek

Deveradoù

Krennlavaroù

Bezet hir pe bezet berr E-barzh ar c’hreiz emañ an hanter.
Pa gomzer eus ar bleiz E weler e lost pe e greiz.

Troidigezhioù

matematik

alamaneg : Mittelpunkt ^(de)
esperanteg : mezo ^(eo) , mezpunkto ^(eo)

galleg : milieu ^(fr)
saozneg : midpoint ^(en)

Daveoù

Roll an daveoù :

^[1] : Lexique Étymologique des termes les plus usuels du Breton Moderne

@@ Linenn 15: / Linenn 15: @@
 # {{term|matematik}} ''(ur segmant)'' [[poent|Poent]] [[e piaou]] d'ur [[segmant]], ha [[keitpell]] diouzh e [[penn|bennoù]].
 #: ''<skouer>.''
+# Kreiz-Eost, pe Hanter-Eost, pe ar 15 a viz Eost, pa vez lidet Gouel Maria Hanter Eost er broioù katolik,
-#:*''Bezet hir pe bezet berr E-barzh ar c’hreiz emañ an hanter.''
+#Mont da greiz: mont war vor pell diouzh an aod
+# Kreizig-kreiz an dachenn: al lec'h resis ma emañ ar c'hreiz
 {{-kevr-}}
 {{(}}
@@ Linenn 48: / Linenn 51: @@
 ==Krennlavaroù==
-*''Er c'hreiz emañ an hanter.''
+*''Bezet hir pe bezet berr E-barzh ar c’hreiz emañ an hanter.''
 *''Pa gomzer eus ar bleiz E weler e lost pe e greiz''.
 {{-tro-}}