tamm

Brezhoneg

Etimologiezh

Kar d'ar ger kembraek tamaid.

Anv-kadarn

tamm /ˈtãmː/ hollek gourel (liester tammoù, furm vihanaat tammig)

1. Lodenn vihan, brigoñsad.
   • Un tamm bara, un tamm boued, un tamm koad, un tamm kreun.
   • Ro un tamm bara dezhañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 502.)
   • N'en devo ket amzer da zebriñ e damm boued. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 505.)
   • Me am bez mil boan o chaokat un tamm kreun. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 354.)
2. debriñ un tamm : debriñ un dra bennak
   • « Ret eo dit debriñ un tamm bennak a-raok mont, » eme e vamm. — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 38.)
   • Ne zebr tamm ebet: ne zebr netra
3. Un tamm tra : un dra vihan, ha n'eo ket gwall vras.
   • Pa hon devez debret hon tamm pred amañ ... — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 505.)
   • Nag a drubuilh en devez an den war an tamm douar-mañ. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 550.)
   • Honnezh he deus ivez he zamm planedenn. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 505.)
   • [...], met daoust da se n'on ket bet savet er vourc'h, met er c'hrav gozh war un tamm tosenn, [...]. — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 7.)
4. un tamm den : un den bihan, pe dister (dismegañsus a-wechoù)
   • Un tamm krennard abil. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 11.)
   • Un tamm plac'h dibenn eo. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 103.)
   • [...] ; evelato e rankan kontañ deoc'h ar pezh a reas un tammig martolod diwar-dro Penn Poull, e Kastell. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 220.)
5. en ur frazenn nac'h, e-lec'h tamm ebet
   • ... n'am beus tamm nerzh. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 186.)
   • ... n'eo tamm diaes da entent. — (SAAQ, p. 174.)
   • Laou avat n'eo tamm gwelloc'h. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 58.)
6. ma zamm ... he zamm; hon tamm ... o zamm ...
7. a-damm-da-damm, tamm-ha-tamm, a-dammoù
8. un tamm eus ...  :
   • Jermenig ne oa ket eus ar c'horadenn gentañ, laosket he devoa un tamm brav eus he yod gant ar Mabig Jezuz, [...]. — (Ernest ar Barzhig, Minna ha danevelloù all..., Mouladurioù Hor Yezh, 1988, p. 41.)

Gerioù heñvelster

• brigoñsad

Deveradoù

• mildammañ
• tammañ
• tammig

Troioù-lavar

• an tamm
  • an tamm ac'hanon
• bep a damm
• un tamm
  • un tamm bras
  • un tamm brav
  • un tamm mat
  • un tamm bihan

• lakaat an tamm e-kichen an toull
• lavarout e damm
• ober un tamm
• tennañ e damm spilhenn
• tamm ebet

Troidigezhioù

• galleg : morceau ^(fr)
• kembraeg : tamaid ^(cy)

• saozneg : piece ^(en)

Gwelet ivez

• banne, takenn, lom, berad